İnsülin Direnci Tahlili Hangisidir?

İnsülin direnci tahlili hangisidir? İnsülin direnci tahlili, ‘Homa-Ir’ veya ‘İnsülin Direnç Testi’ olarak da biliniyor. Şeker hastalığının ve kan şekeriyle ilgili diğer sorunların tespit edilmesinde büyük önem taşıyan bu tetkik, dahiliye (iç hastalıkları) uzmanı tarafından değerlendiriliyor.

İnsülin Direnci Nedir?

Bu sorunun cevabını daha net açıklayabilmek için öncelikle, insülinin ne olduğundan ve görevlerinden kısaca bahsetmekte yarar görüyoruz:
İnsülin, midemizin arka tarafındaki pankreas tarafından üretilen hormonlardan biridir. Metabolizmanın doğru çalışması için insülin hormonunun ideal oranda olması gerekir.
Yemek yedikten sonra, gıdalarda yer alan karbonhidratlar küçük şekerlere parçalanarak emilip kan dolaşımına katılır. Karbonhidratların temeli ise glukoz yani kan şekeridir.
İnsülin hormonu ise kan dolaşımına geçen şekerin enerji üretimi amacıyla kullanımını sağlar. Ancak kan şekeri normalden daha fazla yükselirse; insülin hormonu, şekerin kaslarda ve karaciğer gibi bazı organlarda depolanması için vücudu uyarır. Stres durumlarında ve öğünler arası kan şekeri seviyesi normal düzeyin altına düşebilir ve bu gibi durumlarda, önceden depolanmış şeker devreye girer. Vücut, depo ederek sakladığı bu şekerden faydalanır.

Peki, insülin direnci nedir?

Yağ dokusu, kas ve karaciğer gibi yapıların insülin hormonuna karşı verdiği biyolojik yanıtta bozulma, ‘insülin direnci’ olarak tanımlanır.
Vücudumuzun besinlerden aldığımız glukozu yani şekeri kullanılabilir enerjiye dönüştürebilmesi için insüline ihtiyacı vardır. Fakat kas ve yağ dokularında, karaciğerde ve buna benzer bölgelerde insüline karşı duyarsızlık meydana gelirse vücut, şekeri enerjiye çevirme görevini sağlıklı bir şekilde yapamaz ve insülin direnci dediğimiz olay gerçekleşir.
Bunun sonucunda insülin yüksek seviyelere çıkar. Bu da tedavi edilmezse metabolik sendroma ve tip 2 diyabete sebep olur.
İnsülin direnci tahlili ve laboratuvar testleri gibi çeşitli yöntemlerle tespit edilen bu rahatsızlığa karşı zamanında aksiyon alınması hayati öneme sahiptir. Damar sertleşmesi, hipertansiyon, PKOS, kalp rahatsızlığı, tip 2 diyabet, yüksek kolesterol ve obezite gibi pek çok sağlık sorununu beraberinde getirir.

İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?

İnsüline karşı direnç gelişmesiyle beraber şu semptomlarla karşılaşılabilir:
1. Az yemek yemeye rağmen kilo verememek,
2. El ve ayaklarda titreme şikâyeti,
3. Tatlı krizleri,
4. Baygınlık hissi,
5. Sık aralıklarla acıkma, hızlı yeme,
6. Algılama ve konsantre olmada zorluk,
7. Yemeklerden sonra uyku basması,
8. Sabahları yorgun kalkma, kendini enerjisiz hissetme,
9. Aşırı tüylenme,
10. Adet düzensizliği,
11. Aşırı ve hızlı kilo alımı

İnsülin Direnci Nedenleri Nelerdir?

Başlıca şu faktörleri insülin direnci sebepleri içerisinde gösterebiliriz:
1. Fiziksel aktivite yetersizliği,
2. Aşırı kilo,
3. D vitamini eksikliği,
4. Polikistik Over sendromu,
5. Diyabet

İnsülin Direnci Tanısı Nasıl Konur? İnsülin Direnci Tahlili Hangisidir?

İnsülin direnci teşhisi için aç iken gerçekleştirilen kan şekeri testi ve insülin direnci tahlili belirleyicidir. İnsülin değerleri ile kan şekeri değişimine bakarak değerlendirme yapmak için ‘şeker yükleme testi’ de uygulanabilir.
HOMA kriterleri, insülin direnci hesaplama amacıyla yaygın olarak kullanılır. Bu, insülin değerleri ile kan şekerinden elde edilmiş matematiksel bir formülün sonucu olarak karşımıza çıkar.
8-10 saatlik açlık sonrasında alınan kan şekeriyle açlık insülin düzeyi çarpılıp 405’e bölünerek HOMA-IR adı verilen insülin direnci düzeyi belirlenir. 2.5 üzerinde bir sonuç çıkmış ise, hastada insülin direnci mevcut demektir. Düzenli egzersiz ve diyet uygulanmazsa, kişi bir müddet sonra diyabet hastası olma riski altındadır.
Öte yandan; karaciğer enzimleri, kan yağları ve buna benzer birtakım veriler de teşhis sürecinde önemli rol oynar.
Kişiler insülin direnci belirtileri ile sağlık kuruluşlarına başvurduklarında öncelikle tıbbî öyküleri alınır ve fizik muayene yapılır. Daha sonra çeşitli tetkikler kullanılarak insülin direnci testi uygulanır ve tek başına değerlendirme anlamlı değildir. Ek tetkikler gerekecektir. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

Açlık Plazma Glukoz Testi:

Bunun için kişinin öncelikle en az 8-10 saattir aç olması gerekir. Bu süreyi takiben, kan dolaşımındaki şeker seviyesini belirlemek için söz konusu test yapılır.

OGTT (Oral Glukoz Tolerans Testi):

Açlık Plazma Glukoz testi yapıldıktan sonra kişiye şeker içerikli bir çözelti verilir. Bunun 2 saat sonrasında ise OGTT gerçekleştirilir. Kişi solüsyonu içtikten sonra 2 saat beklenir ve kan analizlerine bakılır. Desilitrede 140mg'dan düşük kan şekeri Gebelikte bu test daha farklı şekilde yapılır.

HbA1c Testi:

Hastanın son 3 ay içerisindeki kan şekeri seviyesinin ortalama değerini saptamak için uygulanır. Bahsettiğimiz değerin hesaplaması yüzde olarak yapılır.
HbA1c değeri yüzde 5.7’den düşük çıkarsa bu sonuç normal olarak değerlendirilir. Şâyet 5.7-6.4 arası ise hasta prediyabetik dönemde demektir. .6.5 ve üzerindeki değerler ise şeker hastalığı mevcut olduğunun habercisidir.

İnsülin Direnci Tedavisi Nasıl Yapılır?

Genel olarak, insülin direnci tedavi yöntemleri çeşitli yaşam tarzı değişikliği uygulamalarına dayanır. Bunlardan bazıları ise şunlardır:
1. Yüksek glisemik indeksli gıdalardan uzak durulması,
2. Günlük kalori miktarının dengelenmesi,
3. Hangi besinden ne miktarda tüketileceğinin kişiye özel düzenlenerek sağlıklı bir beslenme programı oluşturulması,
4. Lif (posa) bakımından zengin besinleirn tercih edilmesi,
5. Kızartılmış ürünlerden, trans yağ barındıran gıdalardan, şarküteri yani işlenmiş etlerden ve hazır yiyeceklerden kaçınılması,
6. Tempolu yürüyüş ideal uyku düzeni ve düzenli egzersiz yapma alışkanlığı edinmek vb.

İnsülin direnci testinin yapılması tek başına anlamlı değildir. Ek tetkiklerle birlikte iç hastalıkları uzmanı tarafından kişinin her yönden değerlendirilmesi gerekecektir.

Online Randevu Oluştur