Tiroid Hormonu Nedir?

Tiroid hormonu nedir? Tiroid hormonu ne işe yarar? Tiroid bezi ve tiroid hormonu ile ilgili hastalıklar nelerdir? Tiroid hormonu neden yükselir? Bu gibi sorular, Endokrinoloji ve Dahiliye (İç Hastalıkları) gibi branşların ilgi alanına giriyor. Büyüme ve gelişim üzerinde önemli etkilere sahip olan tiroid hormonunun yetersizliği çocuklarda zekâ geriliği, boy kısalığı ve benzeri problemlere yol açıyor.

Özel Aktıp Hastanesi Dahiliye (İç Hastalıkları) branşı tiroid hormonuna ilişkin bilinmesi gerekenlere ışık tuttu.

Tiroid Bezi Nedir? Tiroid Hormonu Nedir?

Boynun ön tarafında bulunan; nefes borusunun ön kısmında yerleşmiş, ‘âdem elması’ dediğimiz kıkırdak çıkıntının altında konumlanan, iki parçalı salgı bezine, ‘tiroid bezi’ adı verilir. Ağırlığı ortalama 15-20 gram kadar olan bu salgı bezinin şekli kelebeği andırır. Bezin görünümü, H veya U harfi ile de benzerlik gösterir.
Bir kıstak (isthmus) ile bağlanmış iki lobun meydana getirdiği bu endokrin bez, ‘kalkan bezi’ diye de bilinir. Her lob; yaklaşık 5 cm yükseklik, 3 santim genişlik ve 2 cm kadar derinliğe sahiptir.
Bu bezin salgıladığı hormonlara ise tiroid hormonu denir. Bunlar, T4 (tiroksin) ve T3 (triiyodotironinin) olarak çeşitlilik gösterir.
Büyüme, gelişme ve pek çok metabolik olay için gereken tiroid hormonu; tiroid bezi tarafından sentezlenir, salgılanır ve burada depolanır.

Tiroid Hormonu Nasıl Salgılanır? Tiroid Bezinden Tiroid Hormonları Nasıl Üretilir?

Tiroit bezinden hormon üretilmesi ve salgılanması beyinde yer alan hipotalamus, hipofiz ve tiroid arasında kurulu olan bir düzen dâhilinde gerçekleşir.
Endokrin sisteminin önemli bir parçası durumundaki tiroid bezinden T3 ve T4 üretimi, TSH’un hormonunun kontrolü altındadır. Sözünü ettiğimiz bu tiroid uyarıcı hormon, hipofiz bezi tarafından salgılanır.
Ayrıca T3 ve T4 hormonlarının üretilmesi, beyindeki hipotalamus ile de yakından bağlantılıdır. Tirotropin hormonunun üretiminde önemli rol oynayan bu salgı bezi, tiroidin uyarılmasıyla doğrudan ilişkilidir. TRH (tirotiropin releasing hormon) ve TSH (tiroid stimulan hormon), tiroid hormonlarının salgılanmasında büyük bir paya sahiptir.
Şâyet Kanda T3 ile T4 düzeyi artarsa, TSH salgısı oranı düşer ve tiroid hormon seviyesi azaltılmaya çalışılır. Ancak tam tersi kandaki T3 ve T4 miktarı azalmaya başlarsa, bu kez TSH üretimi artış gösterir ve tiroid bezinin daha çok çalışması sağlanır. 

Tiroid Hormonu Ne İşe Yarar? Tiroid Hormonu Görevleri Nelerdir?

Şüphesiz ki, tiroid hormonu nedir? Sorusunun yanıtını daha net olarak anlayabilmek için bu hormonun görevlerini bilmek gerekir.
Tiroid hormonlarının en önemli görevlerinden biri, metabolizmayı düzene sokmaktır. Başka bir ifadeyle tiroid hormonları, vücut faaliyetlerinin hızlarını doğru ayarlamaktan ve enerji kullanım hızını belirlemekten sorumludur.
Alınan gıdaların enerji hâline getirilmesi ve söz konusu enerjinin kalori olarak tüketilmesi metabolizma sayesinde olur. Metabolizmanın yeterli çalışması ise tiroid hormonlarının ideal miktarda olmasına bağlıdır. Böylelikle vücut, besinleri enerjiye dönüştürmekte zorlanmaz ve bu enerji de kolayca yakılır. Metabolik hızın yavaş olması hâlinde yiyecekleri enerjiye ve kaloriye çevirme kapasitesi azalır. Bu da fazla kalorilerin birikmesine, yağların vücutta depolanmasına ve böylece kilo alımına yol açar.
Metabolizma üzerindeki etkisine ek olarak, tiroid hormonu ne işe yarar? Sorusunu cevaplarken ayrıca şunları ifade edebiliriz:
1. Vücut ağırlığını ve iştahı kontrol eder.
2. Karbonhidrat dengesini sağlar.
3. Kan yağlarının düzenlenmesinde etkindir.
4. Isı üretiminde görev alır. Vücut ısısını dengede tutar.
5. Oksijen tüketimini düzenleme özelliğine sahiptir.
6. Tiroid hormonu ne işe yarar? Diye baktığımızda karşılaştığımız bir diğer işlevi; yetişkinlerde protein, yağ ve şeker metabolizmasını ayarlamasıdır.
7. Diğer taraftan bu hormonlar, bağışıklık sistemini de güçlendirir.
8. Kalbin kasılma gücünü artırma, atış hızını dengeleme ve daha rahat çalışmasını sağlama konusunda etkilidir.
9. İskelet sisteminin gelişimine katkıda bulunur. Kemikleri ve kıkırdak yapısını güçlendirir.
10. Ayrıca tiroid hormonu görevleri ile beyin ve sinir sistemi gelişiminde büyük rol üstlenir.
11. Büyüme sürecinin normal ilerlemesine destek olur.
12. Zekâ fonksiyonları üzerinde de tiroid hormonlarının etkisini görmek mümkündür.

Tiroid Bezi ile İlgili Hastalıklar Nelerdir? En Yaygın Tiroid Bezi Hastalıkları:

Tiroid bezinin düzgün çalışmaması, buradan salgılanan hormonların miktarında azalmaya veya anormal artışa sebebiyet verir. Hormonların gereğinden fazla veya daha az üretilmesi, tiroid nedir? Sorusunun cevabında karşımıza çıkan önemli görevleri yerine getirmelerine engel teşkil eden bir durumdur.
İyi huylu ve kötü huylu olarak gruplandırılan tiroid bezi ve tiroid hormonu hastalıkları, yapısal veya fonksiyonel (hormonlarla ilgili) bozukluklardan kaynaklanabilir.
Örneğin; tiroid kanseri, tiroiditler yani tiroid bezindeki iltihaplı hastalıklar, nodül (kitle) oluşumu, guatr (bezin büyümesi), yapısal bozukluklara bağlı rahatsızlıklardan birkaçıdır.
Öte yandan; hipertiroidizm (zehirli guatr), aşırı tiroid salgılanması anlamına gelir. Hipotiroidizm ise tiroid bezi tarafından normalin altında hormon salgılanması demektir. Bu iki rahatsızlık, tiroid bezindeki fonksiyon bozuklukları nedeniyle ortaya çıkar.
Hipertiroidi, Hipotiroidi ve Guatr, iyi huylu tiroid bezi hastalıkları arasında bulunur. Folliküler ve papiller tiroid kanserleri ise salgı bezinin kötü huylu hastalıkları içerisinde yer alır.

Tiroid Bezi Rahatsızlıkları Nasıl Teşhis Edilir?

Bu alandaki hastalıkların tanısında çeşitli kan testlerine başvurulur. En çok kullanılan teşhis yöntemlerinden biri TSH kan testi olup, tiroid bezinin gereğinden daha pasif veya aktif olup olmadığı hakkında kapsamlı bilgi verir.
Bahsettiğimiz kan tetkikleri; hem kandaki hormon seviyelerini, hem bunların üretilmesi için gerekli uyarıcı hormonları değerlendirmeye imkân tanır. Buna göre, tiroid hastalıkları teşhisinde bakılan bazı değerler ve hormonlar şunlardır:
1. Tiroid uyarıcı hormon (TSH),
2. Kalsitonin,
3. Tiroid antikorları,
4. Tiroglobulin,
5. Serbest T4 ve T3.
Ayrıca tanı için şu radyolojik yöntemlerden de faydalanılır:
1. Tiroid ince iğne biyopsisi,
2. Tiroid sintigrafisi,
3. Tiroid ultrasonografisi vb.

Tiroid Bezi Hastalıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Bazı tiroid rahatsızlıkları için hormon tedavileri uygulanırken, bazen de cerrahi operasyona ihtiyaç duyulabilir. Anti tiroid veya hormon üretimini uyarıcı nitelikteki ilaçlar, medikal tedavi seçeneklerinden bir kısmını oluşturur.
Kimi zaman tiroid bezinin küçültülmesi, aşırı çalışmasının önlenmesi amacıyla radyoaktif iyot (atom) tedavisi gerekli olabilir.
Tiroid ameliyatları ise bezin bir bölümünü veya tamamını çıkarmak gibi prosedürleri ihtiva eder. Tiroid ameliyatları genellikle genel cerrahi yöntemi kullanılarak yapılmaktadır.
 
Tiroid hormonu nedir? Ne işe yarar? Artık biliyorsunuz. Eğer tiroid bezi ile ilgili bir hastalığınız olduğundan endişe etmekteyseniz hemen Özel Aktıp Hastanesi’nin ilgili branşından randevu alabilir; tetkik, tedavi ve takip işlemlerinizi modern yöntemlerle, zamanında yaptırabilirsiniz.
Tam donanımlı, özverili hekimlerimiz ve diğer sağlık personellerimiz sayesinde tüm süreçlerde %100 güven, konfor, rahatlık ve üst düzey ayrıcalığın tadını çıkararak, sağlığınızı emin ellere emanet etmenin doğuracağı etkili sonuçların mutluluğunu bir ömür yaşayabilirsiniz.

Online Randevu Oluştur