Boyun düzleşmesi ağrıları nerelere vurur? Boyun düzleşmesi ağrısına ne iyi gelir? Boyun düzleşmesi tedavisi nasıl yapılır? Ameliyat gerektirir mi? Boyun düzleşmesi nerelerde ağrı yapar? Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) ile Ortopedi branşının ilgi alanına giren bu sorular, özellikle postür (duruş) pozisyonu yanlış olanların gündeminde yer buluyor. Çünkü otururken veya yatarken doğru pozisyonu tercih etmemek, boyun düzleşmesinin başlıca nedenlerinden birini oluşturuyor.
Özel Aktıp Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon branşı hekimlerinden Yrd. Doç. Dr. Ferdi GÖKSEL, Uzm. Dr. Hasan Şahin boyun düzleşmesi hakkında merak edilen sorulara cevap verdi.
Boyun Düzleşmesi Nedir?
Boynun doğal eğri kıvrımını kaybetmesi durumuna, ‘boyun düzleşmesi’ (Servikal lordoz düzleşmesi) adı verilir. Boyun bölgesindeki eğri tamamıyla ortadan kalkar ve öteki yöne doğru çıkıntı yaparsa, bu durum ‘servikal kifoz’ olarak adlandırılır.
İnsanların omurgası normal şartlar altında biraz eğri ve kıvrımlı bir şekle sahiptir. Bu; hem bel altı ve sırt, hem de boyun bölgesi için geçerlidir.
Boyun ve bel bölgesinde bulunan omurlar hafif oyuk oluşturacak şekilde sıralanmıştır. Boyundaki vertebral kemikleri, öne doğru açık bir ‘C’ şeklindedir.
Sırt bölgesinde yer alan omurlar ise tümsek meydana getirecek biçimde dizilmiştir. Üst sırt hizasında geriye doğru çıkık (kifotik) olan omurga eğrisi, bel ve boyun hizasında ise öne doğru oyuk (lordotik) yapıdadır.
Söz konusu eğriliklerin başlıca görevleri ise şunlardır:
1. Kafanın ağırlığını rahat ve düzgün bir biçimde taşımasını sağlamak, leğen kemiğiyle uyumlu hizalanmasına ve hareketlerini esnek şekilde gerçekleştirmesine yardımcı olmak,
2. Vücut yapısını korumak ve dengelemek,
3. Hareketten kaynaklı şokların emilmesine yardım etmek.
İşte boyun düzleşmesi, eğriliklerin bu gibi faydalarına kavuşmayı zorlaştırır. Bel ve boyun bölgesinde görülen düzleşme, aşırı baskıya sebebiyet vererek ağrı ve rahatsızlık hissi oluşturur. İlerleyen süreçte ise bireyin hareket kabiliyetini sınırlar.
Boyun Düzleşmesi Neden Olur? Boyun Düzleşmesi Nedenleri:
Bu durum tıbbî sebeplere bağlı olabileceği gibi, kişinin ortopedik sağlığa zarar verecek yanlış hareketlerinden de kaynaklanabilir.
Duruş pozisyonunun bozuk olması, cep telefonuna veya bilgisayara uzun süre boynu eğik bir şekilde bakmak, tekrarlanan hareketler, bazı meslekî koşullar boyun düzleşmesi nedenleri içinde gösterilebilir.
Bunların yanı sıra, boyun düzleşmesi neden olur? Sorusuna cevap teşkil eden faktörlerin bir kısmı şunlardır:
1. İatrojenik yani çeşitli tıbbî uygulamalar sonucu ortaya çıkan bozukluklar (Omurga basıncının hafifletilmesi amacıyla gerçekleştirilen laminektomi prosedürü bunlardan biridir.),
2. Yanlış yastık seçimi,
3. Konjenital bozukluk - doğum kusurları (Örneğin; doğuştan servikal kifoza [ters eğriye] sahip olmak, anne karnında omurganın tamamen oluşmaması, spinal lordoz, skolyoz, kamburluk vs.),
4. Anormal şekilde gelişmiş omurlar,
5. Kalsiyum, D vitamini, magnezyum ve demir eksikliğinden kaynaklanan uzamış kas kasılmaları,
6. Ânî soğuk-sıcak değişimleri,
7. Stres,
8. Osteoporoz (Kemik erimesi),
9. Enfeksiyon ve tümörler,
10. Osteosarkom (Kemik kanseri),
11. Spor yaralanması, kayma veya düşme, araba kazası gibi travmalar,
12. Spondilolistezis (Bu; alt omurlardan birinin aşağıda bulunan kemiğe doğru kaymasıdır.),
13. İntervertebral disklerde meydana gelen dejeneratif disk hastalıkları,
14. İleri yaşa bağlı olarak boyundaki doğal eğriliğin değişmesi,
15. Başarısız servikal omurga füzyonları.
Boyun Düzleşmesi Belirtileri Nelerdir?
Bu hastalıkta semptomlar genellikle hafif başlar ve zaman içinde artış gösterir. Genel olarak boyun düzleşmesi belirtileri şu şekildedir:
1. Boynun hareket kabiliyetinde azalma, fiziksel aktivitelerde güçlük,
2. Boyunda ağrı ve sertlik (Özellikle ağrıların elektrik çarpması tarzında hissedilmesi),
3. Halsizlik,
4. Nefes darlığı,
5. Bel ağrısı,
6. Koordinasyon problemleri,
7. Baş ağrısı, baş dönmesi,
8. Omurga deformitesi (Şekil bozukluğu),
9. Ellerde karıncalanma, uyuşma, elektriklenme, his kaybı ve güçsüzlük,
10. Kas zayıflığı, spazm ve ağrıları,
11. Ciddi vakalarda bu belirtilerin arasına; bağırsak ve mesane kontrolünde zorluk, felç gibi durumlar da eklenebilir.
Boyun Düzleşmesi Ağrıları Nerelere Vurur?
Ağrı ense ve boyun bölgesinde daha yoğun hissedilmekle beraber, vücudun farklı yerlerinde de görülür. Örneğin, ayak ve el parmaklarında kas ağrıları boyun düzleşmesine eşlik eden yaygın bir durumdur.
Ayrıca ağrılar; kollara, omuzlara, sırta, kürek kemiğine de vurabilir. Diğer taraftan boyunda başlayan ağrı kulaklarda ve baş bölgesinde de hissedilebilir.
Şâyet boyun ağrılarına zamanında müdahale edilmezse, rahatsızlık daha da ilerler. Buna bağlı olarak boyundaki kemiklerin yük dağılımı dengesizleşir ve düzleşme, boyun fıtığına dönüşebilir.
Boyun Düzleşmesi Nelere Yol Açar?
Kişinin boynunu esnetebilmesine imkân tanıyan bağlar, boyun düzleşmesi yüzünden aşırı stres altında kalır. Düz boyun sendromuna sahip bireylerde gözlemlenen sertlik ve hareket kısıtlaması, omurganın sahip olduğu şok emme kapasitesini de azaltır.
Bunun sonucu olarak hastalar yaralanmaya daha yatkın hâle gelir. Hatta bu yaralanmalar bazen omurilikte gerçekleşir.
Öte yandan boyun düzleşmesi ağrıları giderek daha şiddetli bir duruma gelebilir. Boyunda hissedilen ağrı ve baskı, hayat kalitesini ciddi anlamda düşürür.
Ayrıca boyundaki doğal eğriliğin kaybolması nedeniyle kafatası tabanında karıncalanma, uyuşma, yutma zorluğu, çift görme gibi şikâyetler de yaşanabilir.
Boyun Düzleşmesi Tanısı Nasıl Konur? Boyun Düzleşmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Boyun düzleşmesinin tespiti için her şeyden önce detaylı fiziksel muayeneye ihtiyaç vardır. Bunun yanı sıra, tanı aşamasında faydalanılabilecek diğer yöntemlerden bazıları şöyledir:
1. Bilgisayarlı tomografi taraması,
2. Manyetik rezonans görüntüleme,
3. Röntgen,
4. Farklı rahatsızlıkları olan bireylerde, bunların boyun düzleşmesi ağrıları ve diğer semptomlarla beraber değerlendirilmesi için kan testleri,
5. Postür analiz cihazlarıyla omurga incelemesi vb.
Boyun eğriliğinin anatomik yapıya göre değişiklik gösterdiğini söylememiz mümkündür. O nedenle tanı ölçütleri farklılık arz edebilir. Ancak çoğunlukla boyun eğrisinin 40 derece üzerinde veya 20 derecenin altında olması, boyun düzleşmesi tanısı koymak için yeterlidir.
Boyun Düzleşmesi Tedavisi Nasıl Yapılır? Boyun Düzleşmesi Tedavi Yöntemleri:
Mevcut eğrinin durumu, ağrı şiddeti, hastanın fiziksel özellikleri gibi faktörlere göre boyun düzleşmesi tedavi yöntemleri değişir. Pek çok vakada günlük egzerzsizler ve fizik tedavi uygulamalarına başvurulur. Yaşam tarzı değişiklikleri de tedavi sürecinin önemli parçalarından birini oluşturur. Bazı vakalarda ise cerrahi müdahaleye gerek duyulabilir.
Bu doğrultuda, tedavi seçeneklerinden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
İlaçlarla Boyun Düzleşmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Doğrudan bu ortopedik rahatsızlığı iyileştirme etkisine sahip bir ilaç olmamakla birlikte, boyun düzleşmesi ağrıları için ağrı kesicilerden yardım alınabilir. Ayrıca kaslardaki spazmları çözmek için kas gevşeticiler de reçete edilir.
Fakat kullanılan ilaçlar hastalığı bütünüyle ortadan kaldırmaya değil, semptomları hafifletmeye yöneliktir.
Fizik Tedavi ile Boyun Düzleşmesi Nasıl Geçer?
Eğriyi normale döndürmek ve hastanın boyun düzleşmesi ağrıları ile başa çıkmasını sağlamak için fizik tedavi uygulamalarından faydalanılabilir.
Bazen tek başına, bazen de veya ameliyat sonrası önerilen bu tedaviler, kasların güçlendirilmesi ve boyun eğrisinin ideal seviyeye getirilmesinde oldukça etkilidir. Fizyoterapist eşliğinde gerçekleştirilen fizik tedavi; çeşitli boyun egzersizlerinden ve sertliği, hareket kabiliyetindeki sınırlamayı giderecek uygulamalardan oluşur.
En sık tercih edilen boyun egzersizleri ise; servikal rotasyon, servikal ekstansiyon, servikal lateral fleksiyon şeklindedir.
Bunun yanı sıra; kas güçlendirme, germe ve uzun süreli postür egzersizleri de boyun düzleşmesi ağrıları ve diğer şikâyetlerden kurtulmaya büyük katkı sağlar.
Boyun Düzleşmesi Tedavi Sürecinde Uygulanan Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Kasları rahatlatan ve boyun düzleşmesi ağrıları ile mücadele etmeyi kolaylaştıran yaşam tarzı değişikliklerinden bazıları ise şöyledir:
1. Boynunuzu dinlendirmeye özen gösterin. Durumunuz meslekî şartlardan veya tekrarlayan hareketlerden kaynaklanıyorsa, düzenli istirahat sizin için daha da önemlidir.
2. Çalışırken ergonominizi, davranışlarınızı ve duruşunuzu kontrol altında tutun. Bilgisayar, masa ve diğer çalışma araçlarının yüksekliğini, sandalye tipini ve ekranın yerini, ortopedi doktorunuzun veya fizyoterapistinizin tavsiye ettiği şekilde ayarlayın. Böylelikle boynunuzu olması gereken şekilde tutarak eğrinin düzelme sürecini hızlandırabilirsiniz.
3. Hekiminiz gerekli gördüyse boyunluk kullanın.
4. Boynunuzu zorlayacak hareketlerden uzak durun.
5. Hangi yatış pozisyonunu tercih etmeniz gerektiğini doktorunuza sorun ve onun yönergelerine göre hareket edin.
6. Isı tedavilerinden yararlanın. (Sıcak banyo, ısıtmalı yastıklar, sıcak su torbası vb.)
Bu gibi tedavileri 15-20 dakikadan fazla uygulamayın.
7. Boyun düzleşmesi olanlara özel üretilen yastıklardan faydalanın. Bunların üzerindeki özel kontürler, hem uyurken hem gün içinde istirahat ederken boynunuzu doğru bir şekilde konumlandırmanıza yardım edecektir. Bunun için yastık kılıfına havlu ve kumaş ruloları, kağıt havlu ruloları, özel boyun ruloları da yerleştirebilirsiniz.
8. Kaslardan kaynaklı boyun düzleşmesi ağrısı için buz torbaları kullanın. (Tek seferde uygulama süresini 10-15 dk ile sınırlı tutun.)
İsterseniz ağrıyan yere buz küpü sürerek onunla masaj yapmayı deneyebilirsiniz.
Diğer Boyun Düzleşmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Boynun normal aksının geri kazanılmasını sağlamak için başka tedavi seçeneklerinden de yardım alınabilir. Örneğin, kuru iğneleme girişimleri onlardan biridir.
Aynı zamanda; nöralterapi ve akupunktur, boyun düzleşmesi ağrıları ve kas problemlerine iyi gelen yöntemler olarak karşımıza çıkar.
Boyun Düzleşmesi Ameliyatı Nedir? Cerrahi Yöntemlerle Boyun Düzleşmesi Tedavisi:
Eğer boyun eğrisinin değişmesi tıbbî nedenlerden kaynaklanıyorsa ve omurilikte baskı oluşmuş ise, cerrahi operasyon zorunluluk hâlini alabilir.
Örneğin; servikal kifoz, boyun düzleşmesinin ağır formlarından biridir. Böyle bir durumda tercih ettiğimiz en iyi seçenek ise spinal füzyon cerrahisidir.
Siz de boyun düzleşmesi ağrıları yaşıyorsanız; Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) ile Ortopedi ve Travmatoloji birimi doktorlarımıza başvurarak, hastalığınızın tanı ve tedavisinde geç kalmaktan korunabilirsiniz.
Yayın tarihi: 28.Ağustos.2023
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."