HPV enfeksiyonu nedir? HPV enfeksiyonu belirtileri nelerdir? HPV enfeksiyonu nasıl bulaşır? HPV enfeksiyonu neden olur? HPV (Human Papillomavirus), cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biridir ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. HPV'nin birçok türü vardır; bazıları ciltte siğillere neden olurken, bazıları ise genital bölgede siğil oluşumuna ve hatta kanserlere yol açabilir. HPV, cinsel temas yoluyla bulaşır. Vajinal, anal ve oral seks sırasında enfekte bir kişiyle temas sonucu virüs yayılabilir. Ayrıca, cinsel organların cilde teması yoluyla da bulaşabilir. HPV enfeksiyonu, hem kadınları hem de erkekleri etkileyebilir. HPV'nin 100'den fazla farklı türü vardır ve bunların yaklaşık 40'ı genital bölgede enfeksiyona yol açabilir. HPV türleri genel olarak iki gruba ayrılır:
Düşük Riskli HPV Türleri: Bu türler, genital siğillere neden olabilir ancak kanserle ilişkilendirilmezler. Örneğin, HPV 6 ve HPV 11, genital siğillerin en yaygın nedenlerindendir.
Yüksek Riskli HPV Türleri: Bu türler, rahim ağzı (serviks) kanseri, anüs kanseri, orofaringeal kanserler (boğazın arka kısmı, dil ve bademcikler) gibi kanser türlerine neden olabilir. HPV 16 ve HPV 18, bu kanserlerin çoğunun başlıca nedenlerindendir.
HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermez ve enfekte kişiler farkında olmadan virüsü taşıyabilir ve başkalarına bulaştırabilir. HPV enfeksiyonunun teşhisi, genellikle düzenli sağlık kontrolleri sırasında yapılan testlerle konur. Kadınlarda Pap smear testi ve HPV DNA testi, rahim ağzı kanserine yol açabilecek HPV türlerini tespit etmek için kullanılır. Erkeklerde ise HPV testi genellikle yapılmaz; ancak genital siğillerin varlığı enfeksiyonu gösterebilir.
Özel Aktıp Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları branşı hekimlerinden Uzm. Dr. Ahmet ÇATI, HPV Enfeksiyonu hakkında detaylı bilgi vererek önemli uyarılarda bulundu.
HPV Virüsü Nasıl Bulaşır?
HPV (Human Papillomavirus), dünya genelinde en yaygın cinsel yolla bulaşan virüslerden biridir. Farklı türleriyle cilt ve mukoza hücrelerine enfekte olan bu virüs, hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilir.
HPV virüsünün bulaşmasının en yaygın yolu cinsel temastır. Bu temas, vajinal, anal ve oral seks sırasında gerçekleşebilir. HPV, cinsel organların, anüsün ve boğazın mukoza hücrelerine yerleşebilir. Cinsel temas sırasında prezervatif kullanmak bulaşma riskini azaltabilir, ancak tamamen önleyemez, çünkü prezervatif tüm genital bölgeyi kaplamaz. HPV, sadece penetratif seks yoluyla değil, aynı zamanda genital temas yoluyla da bulaşabilir. Enfekte bir kişinin cildine temas etmek bile virüsün yayılmasına neden olabilir. Bu nedenle, ciltteki siğillerin olduğu bölgelerle doğrudan temas bulaşma riskini artırır. HPV virüsü oral seks yoluyla da bulaşabilir. Enfekte genital bölgelerden ağız ve boğaz mukozasına geçebilir ve orofaringeal kanser gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Oral seks sırasında prezervatif veya diş damı kullanımı riski azaltabilir, ancak tamamen ortadan kaldıramaz. HPV virüsü, nadir durumlarda doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir. Bu durumda bebek, doğum kanalından geçerken enfekte olabilir ve bu, özellikle larinks papillomatozisi gibi nadir durumlara yol açabilir.
HPV virüsü, çok nadir durumlarda ortak kullanılan eşyalar yoluyla bulaşabilir. Örneğin, enfekte bir kişinin kullandığı havlu veya iç çamaşırları kullanmak teorik olarak bir bulaşma yolu olabilir, ancak bu tür bulaşma çok nadirdir ve genellikle cinsel temas yoluyla gerçekleşir.
HPV Virüsü Belirtileri Nelerdir?
HPV (Human Papillomavirus), cinsel yolla bulaşan en yaygın virüslerden biridir ve farklı türleriyle çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermeden ilerleyebilir, bu nedenle birçok kişi enfekte olduğunu bilmez. Ancak bazı durumlarda HPV enfeksiyonu belirgin semptomlara neden olabilir. HPV enfeksiyonunun en yaygın belirtisi genital siğillerdir. Genital siğiller, ciltte veya mukoza üzerinde küçük, et renginde veya gri şişlikler olarak ortaya çıkar. Genellikle ağrısızdırlar ancak kaşıntı, yanma veya rahatsızlık hissi verebilirler. Genital siğiller şu bölgelerde görülebilir:
• Vulva, vajina ve serviks (kadınlarda)
• Penis, skrotum ve anüs çevresi (erkeklerde)
• Kasık bölgesi ve uylukların iç kısmı
HPV, genital bölgeler dışında da siğillere neden olabilir. Cilt siğilleri genellikle ellerde, parmaklarda ve yüz gibi vücudun diğer bölgelerinde ortaya çıkar. Bu siğiller genellikle pürüzlü bir yüzeye sahiptir ve küçük, sert şişlikler şeklindedir. HPV, ağız ve boğazda da enfeksiyona neden olabilir. Bu durumda belirtiler şunları içerebilir:
• Boğazda sürekli ağrı veya rahatsızlık
• Yutma güçlüğü
• Ses kısıklığı veya değişiklikler
• Ağız içinde veya boğazın arka kısmında siğiller
Yüksek riskli HPV türleri, kadınlarda rahim ağzı (serviks) hücrelerinde değişikliklere neden olabilir. Bu değişiklikler genellikle belirti vermez, bu yüzden düzenli Pap smear testleri ile tespit edilir. Ancak ileri evrelerde şu belirtiler ortaya çıkabilir: Anormal vajinal kanama (cinsel ilişki sonrası, menopoz sonrası veya adet dönemi dışında), vajinal akıntıda değişiklikler, pelvik ağrı.
Anal bölgede HPV enfeksiyonu olan kişilerde siğiller veya rahatsızlık hissi görülebilir. Belirtiler şunları içerebilir: Anüs çevresinde veya içinde siğiller, Kanama veya kaşıntı, Anal bölgedeki ciltte değişiklikler.
HPV enfeksiyonu genellikle belirti vermeden ilerlediği için, düzenli sağlık kontrolleri ve tarama testleri enfeksiyonun erken teşhisi ve yönetimi açısından çok önemlidir. Kadınlar için düzenli Pap smear ve HPV testleri, rahim ağzı kanseri riskini azaltmada kritik bir rol oynar. Erkekler de cinsel sağlık kontrollerini aksatmamalıdır.
HPV Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?
HPV (Human Papillomavirus) enfeksiyonu, genellikle belirti vermeden ilerler ve birçok kişi virüs taşıdığının farkında olmaz. Bu nedenle, HPV enfeksiyonunun erken teşhisi için düzenli sağlık kontrolleri büyük önem taşır. HPV teşhisi, çeşitli testler ve muayenelerle yapılır.
1. Pap Smear (Pap Testi): Pap smear testi, rahim ağzındaki hücresel değişiklikleri tespit etmek için kullanılan bir tarama testidir. Bu test, özellikle kadınlarda HPV'nin neden olduğu anormal hücre değişikliklerini erken evrede tespit edebilir. Pap smear testi şu şekilde yapılır: Jinekolog, spekulum adı verilen bir aleti kullanarak vajinayı açar ve rahim ağzını gözlemler. Küçük bir fırça veya spatula kullanarak rahim ağzından hücre örneği alır. Alınan hücre örneği laboratuvara gönderilerek anormal hücrelerin varlığı kontrol edilir.
2. HPV DNA Testi: HPV DNA testi, rahim ağzındaki HPV enfeksiyonunu doğrudan tespit eden bir testtir. Bu test, yüksek riskli HPV türlerinin varlığını belirlemek için Pap smear testiyle birlikte veya bağımsız olarak yapılabilir. HPV DNA testi şu şekilde yapılır: Pap smear testi sırasında alınan hücre örneği, laboratuvarda HPV DNA testi için de kullanılabilir. Bu test, HPV'nin genetik materyalini (DNA) tespit ederek virüsün varlığını belirler.
3. Kolposkopi: Pap smear veya HPV DNA testinde anormal sonuçlar tespit edilirse, doktor kolposkopi adı verilen bir prosedür önerilebilir. Kolposkopi, rahim ağzını, vajinayı ve vulvayı daha ayrıntılı incelemek için kullanılan bir yöntemdir: Doktor, kolposkop adı verilen özel bir mikroskop kullanarak rahim ağzını ve çevresini inceler. Anormal bölgeler belirlenirse, biyopsi yapılabilir ve alınan doku örneği laboratuvarda analiz edilir.
4. Biyopsi: Kolposkopi sırasında anormal hücreler veya lezyonlar tespit edilirse, doktor biyopsi yapabilir. Biyopsi, küçük bir doku örneğinin alınarak laboratuvarda incelenmesini içerir. Biyopsi, HPV'nin neden olduğu hücresel değişikliklerin kanseröz olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
5. Genital Siğillerin Muayenesi: HPV enfeksiyonunun belirgin belirtilerinden biri olan genital siğiller, fiziksel muayene ile teşhis edilebilir. Genital siğiller, ciltte veya mukoza üzerinde küçük, et renginde veya gri şişlikler olarak ortaya çıkar. Doktor, siğillerin varlığını ve yaygınlığını gözle muayene ederek teşhis koyabilir.
6. Orofaringeal ve Anal Testler: HPV, ağız ve boğazda (orofaringeal) veya anal bölgede de enfeksiyona neden olabilir. Bu durumlarda, doktor ilgili bölgede HPV'nin varlığını kontrol etmek için biyopsi veya DNA testi yapabilir.
HPV Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?
HPV (Human Papillomavirus), dünya genelinde en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. HPV'nin birçok türü vardır ve bu türlerin çoğu kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı türler, özellikle yüksek riskli olanlar, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir ve tedavi gerektirebilir. HPV enfeksiyonunun tedavisi, virüsün neden olduğu belirtiler ve komplikasyonlar üzerine odaklanır.
1. Genital Siğillerin Tedavisi: Genital siğiller, HPV'nin en yaygın belirtilerinden biridir ve çeşitli yöntemlerle tedavi edilebilir:
• Topikal Kremler: Imiquimod, podofiloks ve sinekateşin gibi reçeteli kremler, siğillerin küçülmesine ve yok olmasına yardımcı olabilir.
• Kriyoterapi: Sıvı nitrojen kullanılarak siğillerin dondurulması yöntemidir. Bu işlem siğillerin düşmesini sağlar.
• Elektrokoter: Siğillerin elektrik akımı ile yakılması işlemidir.
• Cerrahi Çıkarma: Siğillerin cerrahi yöntemlerle kesilerek çıkarılmasıdır.
• Lazer Tedavisi: Siğillerin lazer kullanılarak yok edilmesi yöntemidir.
2. Rahim Ağzı Hücresel Değişikliklerinin Tedavisi: Rahim ağzındaki hücresel değişiklikler, yüksek riskli HPV türlerinin neden olduğu prekanseröz lezyonlar olabilir. Bu değişikliklerin tedavisi, kanser gelişimini önlemeyi amaçlar:
• Kolposkopi ve Biyopsi: Anormal hücreler tespit edildiğinde kolposkopi ile detaylı inceleme yapılır ve biyopsi alınarak analiz edilir.
• LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure): Anormal hücrelerin bulunduğu bölge, ince bir tel loop kullanılarak kesilir ve çıkarılır.
• Konizasyon: Anormal dokunun koni şeklinde çıkarılmasıdır.
• Kriyoterapi: Anormal hücrelerin dondurulması yöntemiyle yok edilmesidir.
• Lazer Tedavisi: Lazerle anormal hücrelerin buharlaştırılmasıdır.
3. HPV'nin Neden Olduğu Kanserlerin Tedavisi: HPV enfeksiyonu, rahim ağzı, anüs, penis, vulva, vajina ve orofaringeal kanserlere yol açabilir. Bu kanserlerin tedavisi, kanserin türüne ve evresine bağlı olarak değişir:
• Cerrahi Müdahale: Kanserli dokunun cerrahi olarak çıkarılması.
• Radyoterapi: Kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili radyasyon kullanılması.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için ilaç kullanılması.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşmasına yardımcı olan tedaviler.
4. Genel Sağlık ve Bağışıklık Sistemi Destekleme: HPV enfeksiyonlarının çoğu bağışıklık sistemi tarafından kendiliğinden temizlenir. Bu süreci desteklemek için genel sağlık ve bağışıklık sistemini güçlendirmek önemlidir:
• Sağlıklı Beslenme: Dengeli ve besleyici bir diyet, bağışıklık sisteminin güçlü kalmasına yardımcı olur.
• Düzenli Egzersiz: Fiziksel aktivite, genel sağlığı iyileştirir ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Stresten Kaçınma: Kronik stres, bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Stres yönetimi teknikleri, bağışıklık sağlığını destekler.
HPV Enfeksiyonundan Nasıl Korunulur?
HPV (Human Papillomavirus), dünya genelinde en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biridir. HPV'nin birçok türü, cilt ve mukoza hücrelerini enfekte eder ve bazı türler ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. HPV enfeksiyonundan korunmak, sağlık açısından son derece önemlidir.
HPV aşısı, HPV enfeksiyonundan korunmanın en etkili yoludur. Aşı, HPV'nin yaygın ve yüksek riskli türlerine karşı koruma sağlar. HPV aşısı genellikle 11-12 yaşlarındaki kız ve erkek çocuklara önerilir, ancak aşı 26 yaşına kadar yapılabilir. Daha ileri yaşlarda da aşılanmak mümkündür, ancak etkinliği daha düşük olabilir. Aşı, genellikle iki veya üç doz halinde uygulanır. Aşı programının tamamlanması, tam koruma sağlamak için önemlidir. Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanımı, HPV bulaşma riskini azaltabilir. Ancak, prezervatifler tüm genital bölgeyi kapsamadığı için HPV'nin bulaşmasını tamamen engelleyemezler. Buna rağmen, prezervatif kullanımı diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı da koruma sağlar ve HPV riskini önemli ölçüde azaltır. Cinsel partner sayısının fazla olması, HPV bulaşma riskini artırır. Cinsel partner sayısını sınırlamak ve cinsel ilişki sırasında koruyucu önlemler almak, enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olur. Tek eşlilik veya uzun süreli, karşılıklı monogam ilişkiler, HPV ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların bulaşma riskini düşürür. Kadınlar için düzenli Pap smear ve HPV testleri, rahim ağzı hücresel değişikliklerini ve HPV enfeksiyonlarını erken evrede tespit etmek için önemlidir. Erken teşhis, tedaviye erken başlamayı sağlar ve ciddi sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olur. Erkeklerin de düzenli sağlık kontrolleri yaptırması önerilir. Güçlü bir bağışıklık sistemi, vücudun HPV enfeksiyonunu temizlemesine yardımcı olabilir. Genital bölgenin temiz ve kuru tutulması, enfeksiyon riskini azaltabilir. Cinsel ilişkiden sonra genital bölgenin temizlenmesi de önemlidir. Ancak, aşırı hijyen uygulamaları (örneğin, vajinal duşlar) genital bölgenin doğal dengesini bozabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.
HPV Aşısını Kimler Yaptırmamalıdır?
HPV (Human Papillomavirus) aşısı, HPV enfeksiyonuna karşı korunmanın en etkili yollarından biridir. Aşı, genellikle güvenli ve iyi tolere edilen bir aşıdır. Ancak bazı durumlarda HPV aşısı yapılmaması veya ertelenmesi gerekebilir.
1. Alerjik Reaksiyon Geçirmiş Olanlar
HPV aşısı içeriğindeki bileşenlere karşı ciddi alerjik reaksiyon geçirmiş olan kişiler aşıyı yaptırmamalıdır. Bu alerjik reaksiyonlar, aşının önceki dozlarına veya aşının içindeki maddelere karşı olabilir.
2. Hamile Kadınlar
HPV aşısı hamile kadınlar için genellikle önerilmez. Hamilelik sırasında HPV aşısının güvenliği hakkında yeterli veri bulunmamaktadır. Hamile kadınlar, aşıyı doğum sonrası döneme ertelemelidir.
3. Aşı İçeriğindeki Maddelere Karşı Bilinen Alerjisi Olanlar
HPV aşısı içeriğindeki bazı maddelere (örneğin, maya) karşı bilinen alerjisi olan kişiler, aşı yaptırmadan önce doktorlarıyla bu durumu paylaşmalıdır. Doktor, aşının güvenliği konusunda ek değerlendirme yapabilir ve uygun alternatifler hakkında bilgi verebilir.
4. Ağır Hastalık veya Yüksek Ateş Durumunda
Kişi, ağır bir hastalık geçiriyorsa veya yüksek ateşi varsa, HPV aşısını yaptırmayı ertelemek en iyisidir. Hafif hastalıklar (örneğin, soğuk algınlığı) genellikle aşılamayı engellemez, ancak ağır hastalık durumunda iyileşene kadar aşı yapılmamalıdır.
5. Bağışıklık Sistemi Sorunları Olanlar
Bağışıklık sistemi ciddi şekilde zayıflamış olan kişiler (örneğin, kemoterapi görenler, ileri evre HIV enfeksiyonu olanlar) HPV aşısını yaptırmadan önce doktorlarıyla konuşmalıdır. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde aşının etkinliği değişebilir, bu nedenle doktorun özel bir değerlendirme yapması gerekebilir.
Yayın tarihi: 31.Temmuz.2024
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."