Kekemelik Genetik Mi?

Kekemelik genetik mi? Kekemelik neden olur? Kekemelik nasıl geçer? Çocuklarda kekemelik tedavisi nasıl yapılır? Kekemeliğe ne iyi gelir? Sonradan kekemelik neden olur? Kekemelik nasıl tedavi edilir? Çocuk psikiyatristleri ve dil konuşma terapistlerinin ilgi alanına giren bu sorular, özellikle anne-babaları ve ebeveyn olma hayali kuranları yakından ilgilendiriyor. Normal konuşma akışını sekteye uğratan bozukluklardan biri olarak kekemelik, çocukluk döneminde başlıyor ve tüm hayatı olumsuz etkileyebiliyor. Kekemelik tedavisi nasıl yapılır? Sözcük, hece ve ses uzatmaları, tekrarları, duraklamalar ile kendini gösteren kekemelik, konuşmanın ritim ve akıcılığında bozulma olarak tanımlanıyor. Kekemelik problemi yaşayan kişilerde; bir heceyi, kelimeyi veya ünlü ya da ünsüz harfi uzatma, tekrarlama, konuşurken duraklama gibi sorunlar gözlemlenebiliyor. Bu durumun tedavisinde ise; elektronik cihazlarla gerçekleştirilen yöntemler, bilişsel davranışçı terapi ve konuşma terapisi uygulamaları devreye giriyor.

Özel Aktıp Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları branşı hekimlerinden Uzm. Dr. Tevfik ÖNCÜ, kekemelik ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

Kekemelik Nedir?

Kekemelik; heceler, sesler veya kelimelerin tekrar edilmesi, konuşma hızının dengesiz olması, konuşma esnasında duraksama gibi problemlerle karakterize olan bir bozukluktur. Konuşma akışının normalden farklı olmasına yol açan bu durum, vücut ve mimik hareketlerinin değişmesine de sebebiyet verebilir.
Kekemeler ne söyleyeceklerini bilirler ancak bunları dile getirmekte güçlük yaşar. Konuşma gelişiminin başlangıcında, çocuk konuşmayı henüz daha yeni yeni öğreniyorken kekemelik görülmesi olağandır.
Genellikle 2-6 yaş grubu çocuklarda görülen kekemelik, çocukların ortalama %5-%10’luk bir kısmını etkiler. Kekemeliğe rastlanan çocukların %25’inden fazlası bu durumu geçici olarak yaşar ve konuşma bozukluğu, yetişkinliğe kadar sürmez. Gelişim ilerlemeye devam ettikçe kendiliğinden azalıp yok olur.
Kekemeliğin kalıcı hâle gelmesi de mümkündür. Fakat erken müdahale, bu sorunun yetişkinlik dönemine kadar sürmesinin engellenmesini sağlayabilir.
• Kekemelik gibi yaygın bir çocukluk çağı problemi olan gece öksürüğü hakkında bilgi almak için tıklayın: Çocuğun Gece Öksürüğü Ne Keser?

Kekemelik Türleri Nelerdir?

Psikolojik, nörojenik ve gelişimsel olmak üzere üç farklı kekemelikten söz edebiliriz. Şöyle ki;
• Psikolojik Kekemelik: Beynin, akıl yürütme ve düşünme gibi işlevleri koordine etmekten sorumlu bölümlerinde oluşan sorunlardan kaynaklıdır. Görülme sıklığı diğer kekemelik tiplerine göre daha düşüktür.
• Nörojenik Kekemelik: Kaslar, sinirler ve beyin arasında bulunan sinyallerdeki anormallik sebebiyle gelişen kekemelik türüdür.
• Gelişimsel Kekemelik: Sıklıkla 5 yaşın altındaki erkek çocuklarda, dil ve konuşma yeteneklerinin gelişimi sırasında ortaya çıkar. Genelde tedaviye ihtiyaç duyulmadan kendi kendine çözülür.

Kekemelik Genetik mi?

Kekemelik, genetik yatkınlık ile tetiklenebilen rahatsızlıklardandır. Bazı kişilerde kekemeliğin oluşmasına zemin hazırlayan temel faktör nedeni kalıtsal bir durum olabilir.
Yani ailesinde kekemelik öyküsü bulunanların bu konuşma bozukluğu ile karşılaşma riski mevcuttur. Çünkü beynin konuşma ve dil ile bağlantılı bir bölümünde meydana gelen kalıtsal bir anormallik, genler yoluyla anne veya babadan çocuğa aktarılabilir.
Kekemelikte kalıtsal etki, diğer kompleks konuşma bozukluklarındaki genetik etkiden daha güçlüdür.
Öyle ki; tek yumurta ikizlerinin her ikisinde kekemelik görülme ihtimâli yüzde 60 veya daha fazla olarak bildirilirken, çift yumurta ikizlerinin aynı anda kekemelik ile karşılaşma olasılığı yüzde 20-26 olarak ifade edilir.

Bir ailenin geçmişinde kekemelik öyküsü bulunmuyorsa, o ailede dünyaya gelecek bir kişinin kekeleme riski düşüktür. Fakat anne veya baba tarafındaki akrabalardan birisinde kekemeliğe rastlanmışsa, doğacak çocukta da kekeleme davranışı görülme ihtimâli yaklaşık %40-60 civarında artış göstermektedir.

• Hemen Öğrenin: Farenjite Dondurma İyi Gelir mi?

Kekemelik Nedenleri Nelerdir? Başlıca Kekemelik Sebepleri:

Olası kekemelik nedenleri şu şekildedir:
1. Çocukluk döneminde bireyin gelişimi normal seyrederken kekemelik ortaya çıkabilir. Bu, geçicidir.
2. Şiddetli duygusal travmalardan kaynaklı kekemelik oluşabilir. Buna, ‘psikojen kekemelik’ adı verilir.
3. Kafa travması veya inme (felç) gibi nedenlere bağlı beyin yaralanmalarında kimi zaman nörojenik kekemelik ile karşılaşılır.
4. Dil gelişiminin tamamlanmamış olması durumunda kekemelik baş gösterir.
5. Nefes problemleri ve konuşma kaslarındaki koordinasyon bozukluğu da kekemeliğin muhtemel sebepleri arasında gösterilir.

Kekemelik Belirtileri Nelerdir?

Başlıca kekemelik belirtileri şöyle sıralanabilir:
• Konuşmaya başlamada güçlük,
• Etkili iletişim kurma yeteneğinin zayıflaması,
• Bir hece, sözcük veya sesi tekrarlama,
• Heceleri veya kelimeyi uzatma,
• Sözcükler ya da heceler arasında duraklama,
• Cümle kurmada zorluk,
• Konuşurken bir sonraki kelimeye geçmekte zorlanma,
• Bazı heceleri yahut sözcükleri telâfuz ederken yüz bölgesinin gerilmesi,
• Konuşmaktan çekinme.

Ayrıca kekemeliğe şunlar da eşlik edebilir:
• Baş hareketleri,
• Yüz tikleri, yüzde kasılma,
• Konuşma güçlüğü,
• Göz kapaklarında sarsılma,
• Çenenin veya dudakların titremesi,
• Hızlı göz kırpma,
• Kişinin kendini baskı altında hissettiği zaman; stresli, yorgun veya heyecanlıyken bu tür şikâyetlerin artış göstermesi.

Kekemelik Tanısı Nasıl Koyulur? Kekemelik Nasıl Teşhis Edilir?

Kekemeliğin varlığı; dil, ses, konuşma bozuklukları alanlarında uzmanlaşmış sağlık profesyonelleri tarafından saptanır. Çocuğunuzda kekemelik olabileceğinden şüphe ediyorsanız onu ya bir çocuk psikiyatri doktoruna, ya da konuşma-dil terapistine götürmeniz gerekir.

Hekim çocuğunuzu değerlendirirken ailede kekemelik öyküsü bulunup bulunmadığını sorgulayacak, bu sorunun ne zaman fark edildiğini ve kaç aydan bu yana devam etmekte olduğunu öğrenmek isteyecektir. Çocukta farklı dil ve konuşma problemlerinin mevcudiyeti araştırılacak ve konuşmayla ilgili becerileri çeşitli testler yardımıyla analiz edilecektir.

• İlginizi Çekebilir: Elma Sirkesi Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Kekemelik Tedavisi Nasıl Yapılır? Kekemelik Nasıl Tedavi Edilir?

Gelişimsel kekemelik çoğunlukla kendi kendine ortadan kalktığı için tedaviye lüzum olmayabilir. Fakat nörolojik veya psikolojik kökenli olduğu belirlenen kekemelik tiplerinde; yapılan kapsamlı değerlendirmenin sonucuna göre, uygun bir tedavi yöntemi seçilerek uygulamaya konur.

Bu doğrultuda, kekemelik tedavi yöntemleri olarak tercih edilen yaygın yöntemlerden bazıları şunlardır:
1. Terapötik teknikler,
2. Elektronik cihazlar,
3. Konuşma terapisi (Gırtlak gerginliği, nefes desteği, konuşma hızı gibi alanlara yönelik uygulamalar),
4. BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi).

Bu yöntemler herkeste %100 kekemelik tedavisi sunmayabilir. Fakat en azından; etkili iletişim, akıcı konuşma, sosyal aktivitelere daha rahat katılım sağlamak gibi işlevler kazandırarak kişinin yaşam kalitesini artırır.

Kekemelik Problemi Olan Çocuklara Nasıl Davranılmalı?

Kekeme çocuğun ailesi ve çevresindeki kişiler tarafından dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar şöyledir:
1. Bu tür bireylerin kaygı ve stres yaşadığı unutulmamalı, mümkün mertebe onu rahatlatacak şeyler söylenmeli ve anlayışlı, destekleyici bir tavır sergilenmelidir.
2. Çocuğa bu durumun başkalarında da görülebildiğini, herkes için yaşanabilir olduğu izah edilmeli ve bunun kendisi için asla bir kusur, ayıp, eksiklik olmadığı anlatılmalıdır.
3. Sabırsızlık göstererek çocuğun konuşmasını yarıda kesmek, kelimelerini tamamlamak, onunla konuşurken acele etmek gibi yanlışlardan uzak durulmalıdır. Tam aksine çocuğu dikkatle dinlemeniz ve ona ayıracak yeterli zamanınızın olduğunu hissettirmeniz gerekir.
4. Öte yandan; çocuğunuzun kendini rahatça ifade edebilmesi için uygun bir ortam hazırlamanız, sosyalleşmesi için imkân sağlamanız ve gerekiyorsa psikiyatri uzmanlarından yardım almanız da oldukça mühimdir.
Kekemelik genetik mi? Kekemelik anne-babadan geçer mi?  Kekemelik nasıl tedavi edilir? Gibi sorulara bu içeriğimiz sayesinde cevap almış olsanız bile, kendi kendinize herhangi bir tıbbî yargıya varmaktan kaçının. Zira çocuğunuzun yaşadığı şey kekemelik olmayabilir veya geçici bir sorun olabilir.
Bunu kesin bir şekilde açıklığa kavuşturmak ve çocuğunuzun tedavisi için ne gerekiyorsa, tam zamanında yapılmasını sağlamak için branş hekimlerimizin yardımına başvurmakta geç kalmayın!

Online Randevu Oluştur