Diyabet Hastalığı Nedir?

Diyabet hastalığı nedir? Diyabet hastalığı belirtileri nelerdir? Diyabet kronik hastalık mıdır? Diyabet hastalığı ne demek? Diyabet, halk arasında şeker hastalığı olarak da bilinen, kandaki glukoz (şeker) seviyelerinin normalden yüksek olduğu kronik bir hastalıktır. Glukoz, vücudumuz için önemli bir enerji kaynağıdır ve hücrelerimiz tarafından enerji üretiminde kullanılır. Ancak bu glukozun hücrelere taşınabilmesi için pankreastan salgılanan insülin hormonuna ihtiyaç vardır. İnsülin hormonunun yetersiz salgılanması ya da vücudun insüline direnç göstermesi durumunda kandaki glukoz seviyesi yükselir ve diyabet hastalığı ortaya çıkar.

Özel Aktıp Hastanesi Dahiliye birimi hekimlerinden Uzm. Dr. Hikmet Utku ODMAN, Diyabet ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı.

Diyabet Nedir?

Diyabet nedir? Diyabet hastalığı nedir? Diyabet kronik hastalık mıdır? Diyabet, vücudun kan şekeri (glikoz) seviyelerini düzenleyememesi sonucu ortaya çıkan kronik bir metabolizma hastalığıdır. Glikoz, vücudun ana enerji kaynağıdır ve besinlerden elde edilir. Kandaki glikozun hücrelere taşınarak enerjiye dönüştürülmesi, pankreas tarafından salgılanan insülin hormonu sayesinde gerçekleşir. Ancak diyabet hastalarında insülin üretimi yetersizdir, tamamen durmuştur ya da vücut üretilen insülini etkili bir şekilde kullanamaz. Bu durum, kandaki glikoz seviyesinin yükselmesine ve uzun vadede organlara zarar vermesine neden olur. Diyabetin en yaygın türleri arasında Tip 1 Diyabet, Tip 2 Diyabet ve Gestasyonel Diyabet bulunur. Tip 1 diyabet genellikle çocukluk ve gençlik döneminde bağışıklık sisteminin pankreas hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Tip 2 diyabet ise genellikle sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı ve genetik faktörlerle ilişkilidir. Gestasyonel diyabet ise hamilelik döneminde ortaya çıkar ve genellikle doğum sonrası düzelir. Diyabet, kontrol altına alınmadığında kalp hastalıkları, böbrek yetmezliği, görme kaybı ve sinir hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle diyabetin erken teşhisi, düzenli kan şekeri takibi, sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve doktor gözetiminde tedavi büyük önem taşır.

İlgili İçerik: Tokluk şekeri kaç olmalı

Diyabet Türleri Nelerdir?

Diyabetin birkaç farklı türü vardır ve her biri farklı mekanizmalarla ortaya çıkar:

1. Tip 1 Diyabet:

• Genellikle çocukluk ve gençlik döneminde ortaya çıkar.
• Bağışıklık sistemi, pankreasın insülin üreten beta hücrelerine saldırır ve bu hücreleri yok eder.
• Vücut çok az insülin üretir veya hiç üretmez.
• Hastalar hayatları boyunca dışarıdan insülin almak zorundadır.

2. Tip 2 Diyabet:

• Daha yaygın görülen diyabet türüdür ve genellikle yetişkinlikte ortaya çıkar.
• Vücut yeterli insülin üretemez veya üretilen insülin etkili bir şekilde kullanılamaz (insülin direnci).
• Sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı ve obezite Tip 2 diyabetin başlıca nedenleridir.

3. Gestasyonel Diyabet (Gebelik Diyabeti):

• Hamilelik sırasında ortaya çıkar ve genellikle doğumdan sonra düzelir.
• Ancak gestasyonel diyabet, ileride Tip 2 diyabet riskini artırabilir. Bu yüzden doğum sonrasında kişilerin diyabet gelişimi açısından takip edilmesi gerekir.

4. Diğer Diyabet Türleri:

• Pankreas hastalıkları, genetik bozukluklar veya bazı ilaçların yan etkileri sonucunda ortaya çıkabilir.

İlgili İçerik: Şeker hastalığı belirtileri

Diyabet Belirtileri Nelerdir?

Diyabet hastalığı belirtileri nelerdir? Diyabetin belirtileri hastalığın türüne ve ilerleme hızına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak diyabetin yaygın belirtileri şunlardır:

• Aşırı Susuzluk (Polidipsi): Sürekli su içme isteği.
• Sık İdrara Çıkma (Poliüri): Özellikle geceleri daha sık tuvalete gitme.
• Aşırı Açlık Hissi (Polifaji): Yemeğe rağmen açlık hissinin geçmemesi.
• Yorgunluk ve Halsizlik: Vücut hücrelerinin yeterince enerji üretememesi nedeniyle sürekli yorgunluk hissi.
• Ani Kilo Kaybı: Tip 1 diyabette sık görülen bir durumdur.
• Yaraların Geç İyileşmesi: Diyabet, kan dolaşımını ve bağışıklık sistemini olumsuz etkileyebilir.
• Görme Problemleri: Kan şekeri seviyesinin yükselmesi göz retinasında hasara yol açabilir.
• Elderde ve Ayaklarda Uyuşma veya Karıncalanma: Sinir hasarı (nöropati) sonucu ortaya çıkar.
• Cilt Enfeksiyonları: Diyabetlilerde mantar ve bakteriyel enfeksiyonlara yatkınlık artar.

Bu belirtilerden birkaçı sizde varsa, mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve kan şekeri düzeylerinizi kontrol ettirmelisiniz.

Diyabetin Vücut Üzerindeki Etkileri

Diyabet, vücudun hemen her sistemini etkileyen bir hastalıktır. Kan şekeri seviyelerinin sürekli yüksek seyretmesi, damar yapılarında, sinir sisteminde, gözlerde ve böbreklerde ciddi hasarlara yol açabilir. Özellikle küçük ve büyük damarların yapısında bozulmalar meydana gelir ve bu durum dolaşım sistemi hastalıklarını beraberinde getirir. Sinir uçlarının zarar görmesi sonucu el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma ve his kaybı oluşabilir. Gözlerdeki retina tabakası diyabetten etkilenerek görme kayıplarına neden olabilir. Böbrekler, yüksek kan şekeri nedeniyle zamanla işlevlerini yitirebilir ve bu durum ilerleyen yıllarda diyaliz gereksinimi doğurabilir. Diyabet ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyonlara karşı vücudu daha savunmasız hale getirir.

Diyabetin Nedenleri Nelerdir?

Diyabetin ortaya çıkmasında genetik faktörler, yaşam tarzı ve çevresel etkenler önemli rol oynar:

1. Genetik Yatkınlık: Ailede diyabet öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
2. Sağlıksız Beslenme: Yüksek şeker ve yağ içeren gıdaların aşırı tüketimi diyabet riskini artırır.
3. Hareketsiz Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, kilo alımına ve insülin direncine neden olabilir.
4. Obezite: Fazla kilo, Tip 2 diyabetin en önemli nedenlerinden biridir.
5. Hormonal Değişiklikler: Hamilelik sırasında hormonların değişmesi gestasyonel diyabete neden olabilir.
6. Stres ve Uyku Bozuklukları: Uzun süreli stres ve düzensiz uyku düzeni kan şekeri dengesini bozabilir.

Diyabet Nasıl Teşhis Edilir?

Diyabet teşhisi için genellikle şu testler uygulanır:

• Açlık Kan Şekeri Testi: 8-12 saatlik açlık sonrası yapılan testtir.
• Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): Şekerli bir sıvı içirildikten sonra kan şekeri seviyeleri ölçülür.
• HbA1c Testi: Son 3 aylık ortalama kan şekeri seviyesini gösterir.
• Rastgele Kan Şekeri Testi: Günün herhangi bir saatinde yapılan kan şekeri ölçümüdür.

Diyabet Tedavisi Nasıl Yapılır?

Diyabet, tamamen tedavi edilemese de kontrol altına alınabilir ve hastaların yaşam kalitesi artırılabilir. Tedavi süreci, diyabetin türüne ve hastanın sağlık durumuna göre değişir.

1. İlaç Tedavisi:

• Tip 1 Diyabet: Dışarıdan insülin enjeksiyonu yapılır.
• Tip 2 Diyabet: İnsülin direncini azaltan veya pankreasın insülin üretimini artıran ilaçlar kullanılır.

2. Beslenme Düzeni:

• Düşük karbonhidratlı ve dengeli bir diyet uygulanmalıdır.
• Şekerli ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
• Düzenli öğün alışkanlığı önemlidir.

3. Fiziksel Aktivite:

• Düzenli egzersiz, kan şekeri seviyelerini kontrol altına alır.
• Haftada en az 150 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite önerilir.

4. Kan Şekeri Takibi:

• Hastalar düzenli olarak kan şekeri seviyelerini ölçmeli ve kayıt altına almalıdır.

5. Düzenli Kontroller:

• Diyabet komplikasyonlarının önlenmesi için düzenli doktor kontrolü yapılmalıdır.

Diyabetin Olası Komplikasyonları Nelerdir?

Diyabet kontrol altına alınmadığında ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Kalp ve Damar Hastalıkları
• Sinir Hasarı (Nöropati)
• Böbrek Yetmezliği (Nefropati)
• Göz Hastalıkları (Retinopati)
• Ayak Yarası ve Enfeksiyonları
• Diyabetik Koma

Diyabet Beslenme İlişkisi

Diyabet yönetiminde beslenme büyük bir öneme sahiptir. Kan şekeri seviyelerini dengede tutmak için düşük glisemik indekse sahip gıdalar tercih edilmelidir. Beyaz ekmek, şekerli içecekler ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalı; tam tahıllı ürünler, sebzeler, meyveler ve sağlıklı yağlar tüketilmelidir. Ayrıca düzenli öğünler ve porsiyon kontrolü sağlanarak kan şekeri dalgalanmaları önlenebilir. Diyabet hastaları, diyet planlarını bir uzman diyetisyen gözetiminde oluşturmalı ve bu plana sadık kalmalıdır.

Diyabet ve Fiziksel Aktivitenin Önemi

Fiziksel aktivite, diyabet yönetiminde hayati bir rol oynar. Düzenli egzersiz, vücudun insüline duyarlılığını artırarak kan şekeri seviyelerini düzenler. Yürüyüş, yüzme, bisiklet sürme ve yoga gibi aktiviteler diyabet hastaları için idealdir. Ancak egzersiz sırasında kan şekeri seviyelerinin düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Düşük veya yüksek kan şekeri seviyeleri, egzersiz sırasında komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle hastaların, egzersiz programlarını bir sağlık uzmanı rehberliğinde planlamaları önerilir.
Diyabet, doğru yönetildiğinde bireylerin uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesine olanak tanır. Erken teşhis, uygun tedavi yöntemleri ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları diyabetin olumsuz etkilerini büyük ölçüde azaltabilir. Aktıp Hastanesi olarak diyabet hastalarına özel tedavi planları sunuyor, uzman kadromuzla hastalarımızın yanında yer alıyoruz. Diyabet belirtileri yaşıyorsanız ya da risk grubundaysanız, sağlık kontrollerinizi ihmal etmeyin ve uzman desteği için hastanemizden randevu alabilirsiniz.

Online Randevu Oluştur