Faranjit nedir? Kronik faranjit nedir? Boğazda faranjit nedir ne iyi gelir? Faranjit hastalığı nedir? Faranjit nedir neden olur? Faranjit, boğazın arka kısmında yer alan farenksin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Genellikle viral enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelir, ancak bakteriyel enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar ve diğer çevresel faktörler de faranjite neden olabilir. Faranjit, akut veya kronik olarak iki şekilde sınıflandırılabilir. Akut faranjit, aniden başlar ve kısa süreli olabilirken, kronik faranjit uzun sürelidir ve tedavi edilmediği takdirde sürekli tekrarlayan bir sorun haline gelebilir. Genellikle boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü ve boğazda yanma hissi gibi belirtilerle kendini gösterir.
Özel Aktıp Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları branşı hekimlerinden Op. Dr. Serhat VAPURLUOĞLU, faranjit hakkında önemli noktalara ışık tuttu.
Faranjit Tipleri Nelerdir?
Faranjit, genellikle süresine ve nedenine bağlı olarak sınıflandırılır.
Akut Faranjit: Genellikle virüs veya bakteriler tarafından tetiklenen kısa süreli bir enfeksiyondur. Soğuk algınlığı veya grip sırasında sık görülür ve birkaç gün içinde kendi kendine düzelebilir.
Kronik Faranjit: Uzun süreli ve tekrarlayan faranjit durumlarına denir. Bu tip faranjit genellikle çevresel faktörler, alerjiler, sigara dumanı ve irritan maddelere uzun süreli maruz kalma nedeniyle gelişir. Ayrıcaboğaz reflüsü de kronik faranjite sebep olabilir. Burun solunumunun yeterli olmadığı durumlarda da ağız solunumu veya geniz akıntısına bağlı boğazda iritasyon ve kronik faranjit gelişebilir. Bu durum burunda kemik eğriliği (nasal septum deviasyonu) , burunda et büyümesi (nusal polip, konka hipertofisi) veya kronik sinüzite bağlı oluşabilir.
Viral Faranjit: Virüslerin neden olduğu faranjittir. En yaygın formudur ve genellikle soğuk algınlığı, grip veya diğer üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında görülür.
Bakteriyel Faranjit: Streptokok gibi bakteriler tarafından tetiklenen bu faranjit tipi, genellikle daha ciddi bir seyir izler ve antibiyotik tedavisi gerektirir. Streptokok boğaz enfeksiyonu (strep boğaz) buna örnek olarak verilebilir.
Alerjik Faranjit: Çeşitli alerjenlere (polen, toz, hayvan tüyü vb.) maruz kalma sonucunda ortaya çıkan faranjittir. Alerjik faranjit, özellikle bahar aylarında daha sık görülür.
İlgili İçerik: Yutkunurken boğaz ağrısı neden olur?
Faranjit Neden Olur?
Faranjit, birçok farklı faktörden kaynaklanabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, mononükleoz gibi viral enfeksiyonlar faranjitin başlıca nedenlerindendir. Virüs kaynaklı faranjit, genellikle kendiliğinden geçer ve tedaviye ihtiyaç duymaz.
Bakteriyel Enfeksiyonlar: Streptokok bakterisi gibi bazı bakteriler boğaz enfeksiyonuna yol açabilir. Bakteriyel faranjit, daha ciddi olabilir ve genellikle antibiyotik tedavisi gerektirir.
Alerjik Reaksiyonlar: Polen, ev tozu akarları, hayvan tüyü gibi alerjen maddelere maruz kalma sonucunda farenks iltihaplanabilir.
Tahriş Edici Maddeler: Sigara dumanı, kimyasal buharlar ve hava kirliliği gibi irritan maddelere uzun süreli maruz kalmak, farenksin tahriş olmasına ve kronik faranjite neden olabilir.
Reflü (GERD): Mide asidinin boğaza kaçması durumu olan gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), boğazda yanma ve faranjit belirtilerine yol açabilir.
Sesin Aşırı Kullanımı: Uzun süre yüksek sesle konuşma, bağırma veya şarkı söyleme gibi ses tellerini zorlayan aktiviteler de faranjite yol açabilir.
Faranjit Risk Faktörleri Nelerdir?
Faranjit gelişme riskini artıran bazı faktörler vardır:
Sigara Kullanımı: Sigara içenlerde faranjit riski önemli ölçüde artar. Ayrıca sigara dumanına maruz kalmak da boğazı tahriş edebilir.
Alerjiler: Mevsimsel alerjiler, ev tozu, küf gibi alerjenler farenksin iltihaplanmasına yol açabilir.
Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Zayıf bağışıklık sistemi, enfeksiyonlara karşı vücudu savunmasız bırakır ve faranjit gelişme riskini artırır.
Hava Kirliliği: Kirli hava, kimyasallar ve irritan maddeler farenksi tahriş ederek faranjit gelişimine neden olabilir.
Reflü Hastalığı: Mide asidinin sık sık boğaza geri kaçması, faranjit riskini artırır.
Yakın Temas: Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, hapşırma, öksürme veya yakın temas yoluyla kolayca yayılabilir. Toplu alanlarda sık bulunmak faranjit riskini artırır.
Faranjit Belirtileri Nelerdir?
Faranjit belirtileri genellikle enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Yaygın faranjit belirtileri şunlardır:
Boğaz Ağrısı: Faranjitin en yaygın belirtisi boğaz ağrısıdır. Yutkunma sırasında artan ağrı hissedilebilir.
Boğazda Kuruluk ve Yanma Hissi: Özellikle kronik faranjitte boğazda sürekli bir kuruluk ve yanma hissi yaşanabilir.
Yutkunma Güçlüğü: Farenksin iltihaplanması nedeniyle yutkunma sırasında zorluk çekilebilir.
Ateş: Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle ateşle birlikte seyreder.
Şişmiş Lenf Bezleri: Boyun bölgesindeki lenf bezlerinde şişlik ve hassasiyet olabilir.
Ses Kısıklığı: Ses tellerinin iltihaplanması sonucu ses kısıklığı veya ses kaybı yaşanabilir.
Baş Ağrısı: Faranjit bazen baş ağrısına neden olabilir, özellikle ateşle birlikte görülürse.
Öksürük: Kuru bir öksürük de faranjit belirtileri arasında olabilir.
Faranjit Nasıl Önlenir?
Faranjit, bazı basit önlemlerle önlenebilir. İşte faranjitten korunmak için alabileceğiniz bazı önlemler:
Ellerinizi Yıkayın: Enfeksiyonların yayılmasını önlemenin en etkili yolu ellerinizi düzenli olarak yıkamaktır.
Sigara İçmeyin: Sigara ve pasif içicilik boğazı tahriş eder ve faranjit riskini artırır. Sigara içmeyerek ve sigara dumanından uzak durarak faranjit riskini azaltabilirsiniz.
Bol Sıvı Tüketin: Boğazınızı nemli tutmak, farenjitin önlenmesinde etkili olabilir. Su, bitki çayları gibi sıvılar tüketmek boğazın kurumasını önler.
Sesinizi Dinlendirin: Sesinizi aşırı kullanmaktan kaçının. Uzun süre bağırmak, yüksek sesle konuşmak gibi durumlar boğazınızı tahriş edebilir.
Sağlıklı Beslenin: Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmak için sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
Faranjite Ne İyi Gelir?
Faranjit için evde uygulayabileceğiniz bazı rahatlatıcı yöntemler şunlardır:
Tuzlu Su ile Gargara: Boğaz ağrısını hafifletmek için ılık tuzlu su ile gargara yapabilirsiniz.
Bal ve Limon: Ilık suya bal ve limon ekleyerek hazırladığınız içecek, boğazı yatıştırır ve faranjit belirtilerini hafifletir.
Sıvı Tüketimi: Bol su içmek, boğazın nemli kalmasına yardımcı olur ve iltihabın azalmasını sağlar.
Nane ve Zencefil Çayı: Antiinflamatuar özelliklere sahip olan nane ve zencefil çayları boğazı rahatlatabilir.
Buğuseptik: Buğuseptik inhalasyon, boğazdaki tahrişi ve iltihabı azaltabilir.
Faranjit Nasıl Teşhis Edilir?
Faranjit teşhisi genellikle fiziksel muayene ve hastanın semptomlarına dayanarak konur. Doktor, boğazın arka kısmını inceleyerek iltihap, şişlik ve kızarıklık olup olmadığını kontrol eder. Bakteriyel faranjit şüphesi varsa, doktor boğaz kültürü yapabilir. Bu test, boğazdan alınan bir örneğin laboratuvarda incelenmesiyle gerçekleştirilir. Özellikle streptokok bakterisi gibi belirli enfeksiyonları saptamak için boğaz kültürü önemlidir.
Faranjit Nasıl Tedavi Edilir?
Faranjit tedavisi, faranjitin nedenine bağlı olarak değişir. Viral faranjit genellikle kendiliğinden geçer ve spesifik bir tedavi gerektirmez. Ancak, bakteriyel faranjit durumunda antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Viral Faranjit Tedavisi: Viral enfeksiyonlar genellikle spesifik bir tedavi gerektirmez. Bol sıvı tüketmek, dinlenmek ve boğazı nemli tutmak iyileşmeyi hızlandırabilir. Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Bakteriyel Faranjit Tedavisi: Eğer faranjit bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, doktor antibiyotik reçete edebilir. Antibiyotikler enfeksiyonun yayılmasını ve komplikasyonların gelişmesini önlemek için önemlidir.
Evde Bakım: Faranjit tedavisinde evde bakım önemli bir rol oynar. Dinlenme, bol sıvı tüketimi ve boğazı rahatlatan gargaralar belirtileri hafifletebilir.
Ne Zaman Doktora Görünmeliyim?
Faranjit genellikle hafif bir rahatsızlık olsa da bazı durumlarda doktor müdahalesi gerektirebilir.
Boğaz Ağrısı 7 Günden Uzun Sürüyorsa: Uzun süre devam eden boğaz ağrısı, altta yatan ciddi bir sorunun belirtisi olabilir.
Yüksek Ateş: 38°C'nin üzerinde ateş varsa veya ateş sürekli tekrarlıyorsa.
Yutkunmada Ciddi Güçlük: Yutkunmada aşırı zorlanma ve boğazda şiddetli ağrı yaşıyorsanız.
Nefes Darlığı: Nefes almakta zorlanıyorsanız acilen tıbbi yardım alın.
Boyun Bölgesinde Şişlik: Boyunda anormal büyüklükte şişlikler veya lenf bezlerinde ağrı oluşmuşsa.
Faranjit Hakkında Sık Sorulan Sorular
• Faranjit bulaşıcı mıdır?
Evet, özellikle viral ve bakteriyel faranjit bulaşıcıdır. Yakın temas, hapşırma ve öksürme yoluyla yayılabilir.
• Faranjit kendiliğinden geçer mi?
Viral faranjit genellikle tedavi olmadan kendiliğinden geçer. Ancak bakteriyel faranjit için antibiyotik tedavisi gerekebilir.
• Faranjit ne kadar sürer?
Akut faranjit genellikle birkaç gün ila bir hafta içinde düzelir. Kronik faranjit ise daha uzun sürebilir ve tekrarlama eğilimindedir.
• Faranjit alerjiyle ilişkili midir?
Evet, alerjiler de faranjit gelişimine yol açabilir. Alerjenlere maruz kalma boğazda iltihaba neden olabilir.
• Çocuklarda faranjit yaygın mıdır?
Evet, özellikle okul çağındaki çocuklar arasında viral enfeksiyonlar nedeniyle faranjit yaygındır.
• Faranjit kronik hale gelebilir mi?
Evet, çevresel faktörler veya tedavi edilmemiş enfeksiyonlar kronik faranjite neden olabilir.
• Faranjit sigara ile ilişkilendirilebilir mi?
Evet, sigara içmek ve sigara dumanına maruz kalmak faranjit riskini artırır.
• Soğuk hava faranjiti tetikler mi?
Evet, soğuk hava boğazı tahriş edebilir ve faranjit gelişimine neden olabilir.
• Faranjit tekrarlayan bir rahatsızlık mıdır?
Evet, özellikle kronik faranjit tekrarlayıcı olabilir.
• Faranjit için ameliyat gerekir mi?
Genellikle ameliyat gerekmez. Ancak kronik faranjite yol açan burun tıkanıklığı yapan bir problem varsa buna yönelik cerrahi planlanabilir.
Yayın tarihi: 30.Ekim.2024
"Bu içeriğin geliştirilmesinde Aktıp Hastanesi uzman hekimleri katkı sağlamıştır. Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz."