Astım

Astım nedir? Astım belirtileri nelerdir? Astım neden olur? Astım hastalığı nedir? Astım nasıl geçer? Astım bronşit nefes darlığına ne iyi gelir? Astım öksürüğüne ne iyi gelir? Alerjik astım belirtileri nedir? Astım için hangi doktora gidilir? Astım, solunum yollarının kronik (uzun süreli) bir inflamatuar hastalığıdır. Bu hastalık, solunum yollarının daralmasına ve solunum güçlüğüne neden olur. Astım genellikle nefes alma zorluğu, öksürük, hırıltı ve göğüs sıkışması gibi belirtilerle kendini gösterir. Astım atağı denilen bu durum, astım semptomlarının ani bir şekilde kötüleşmesiyle ortaya çıkar. Astımın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Astımın tetikleyicileri arasında sigara dumanı, hava kirliliği, alerjenler (toz akarları, polenler, küf mantarları), solunum yolu enfeksiyonları, egzersiz, stres ve bazı ilaçlar bulunmaktadır. Ayrıca, astımın ortaya çıkmasında çocukluk döneminde sık sık solunum yolu enfeksiyonları geçirmek de etkili olabilir. Astımın belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak genellikle şu belirtiler görülür: Nefes alma zorluğu, Öksürük özellikle gece ve erken saatlerde, Hırıltılı solunum, Göğüs sıkışması veya ağrısı Astım teşhisi genellikle bir doktor tarafından yapılmaktadır. Doktor, hastanın semptomlarını değerlendirecek, solunum testleri yapacak ve gerekirse kan veya alerji testleri isteyecektir. Astım teşhisi konulduktan sonra doktor, hastanın astım semptomlarını kontrol altına almak için bir tedavi planı oluşturacaktır. Astımın tedavisinde amaç, solunum yollarındaki iltihabı azaltmak, solunumu rahatlatmak ve astım semptomlarını kontrol altına almaktır. Tedavi genellikle inhaler adı verilen ilaçların kullanılmasını içerir. Inhalerler, astım semptomlarının hızla giderilmesine yardımcı olan hızlı etkili ilaçlar ve astımın uzun vadeli kontrolü için kullanılan düzenli ilaçlar olmak üzere iki türde olabilir. Ayrıca, doktorun önerdiği ilaçlarla birlikte astım semptomlarını tetikleyen faktörlerden kaçınmak da önemlidir.

Özel Aktıp Hastanesi Göğüs Hastalıkları bölümü hekimlerinden Uzm. Dr. Emine UYSAL ÖZFİDAN, astım hakkında bilgi verdi.

Astımın Nedenleri Nelerdir?

Astım, solunum yollarını etkileyen ve genellikle nefes darlığı, öksürük, hırıltı gibi belirtilerle kendini gösteren kronik bir solunum hastalığıdır. Astımın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genellikle çeşitli faktörlerin bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Astımın nedenlerini anlamak, hastalığın kontrol altına alınması ve tedavi edilmesi açısından oldukça önemlidir. Ailesinde astım öyküsü bulunan bireylerde astım riski daha yüksektir. Genetik faktörlerin astımın oluşumunda etkili olduğu bilinmektedir. Sigara dumanı, hava kirliliği, ev tozu akarları, küf mantarları gibi çevresel faktörler astımın ortaya çıkmasında etkili olabilir. Özellikle çocukluk döneminde bu tür etkilere maruz kalmak astım riskini artırabilir. Polenler, hayvan tüyleri, mantar sporları gibi alerjen maddeler astım belirtilerini tetikleyebilir. Alerjik reaksiyonlar astım atağının başlamasına neden olabilir. Özellikle çocuklarda sık görülen solunum yolu enfeksiyonları astımın ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Bu tür enfeksiyonlar astım semptomlarını artırabilir. Egzersiz yaparken ortaya çıkan egzersiz endüksiyonlu astım, fiziksel aktivitenin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Egzersiz sırasında solunum yollarının daralması astım belirtilerine yol açabilir. Stres, endişe, heyecan gibi duygusal faktörler astım semptomlarını tetikleyebilir. Bu nedenle psikolojik faktörlerin astımın kontrolü üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Astımın nedenleri karmaşık olmakla birlikte, genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Astımın oluşumunda rol oynayan bu faktörlerin tanımlanması ve astımın kontrol altına alınması için hasta ve hekim işbirliği oldukça önemlidir.

Astım Çeşitleri Nelerdir?

Astımın çeşitleri, genellikle tetikleyici faktörlere ve semptomlara göre sınıflandırılır. Astımın farklı tipleri, hastalığın tedavisi ve yönetimi konusunda farklı yaklaşımlar gerektirebilir.

1. Allerjik Astım: Bu tür astım, alerjenlere maruz kaldığında ortaya çıkar. Polen, ev tozu akarı, küf mantarları, hayvan tüyleri gibi alerjenlere karşı hassasiyeti olan kişilerde görülme eğilimindedir. Allerjik astımın semptomları, alerjenlere maruz kaldıktan sonra hava yollarının daralması, öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığı şeklinde ortaya çıkar.

2. Egzersiz İndüklenmiş Astım: Egzersiz yaparken ortaya çıkan astım semptomlarına sahip kişilerde görülen bir türdür. Egzersiz sırasında hava yollarının daralması sonucu nefes darlığı, hırıltılı solunum ve öksürük gibi semptomlar ortaya çıkar. Egzersiz öncesi ve sonrası belirtiler genellikle birbirine benzerdir.

3. İlaç İndüklenmiş Astım: Bazı ilaçlar, astım semptomlarını tetikleyebilir. Aspirin gibi nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ), beta blokerler, ACE inhibitörleri gibi ilaçlar astım semptomlarına neden olabilir. İlaç indüklenmiş astım, ilaç alındıktan sonra hava yollarının ani daralması, öksürük ve nefes darlığı gibi semptomlarla kendini gösterebilir.

4. Mesleksel Astım: Belirli bir iş veya meslek alanında çalışan kişilerde ortaya çıkan astım türüdür. Kimyasal maddelere, tozlara, gazlara maruz kalan kişilerde mesleksel astım gelişebilir. Mesleksel astımın semptomları genellikle işyerinde bulunulan süre boyunca ortaya çıkar ve işten uzaklaşıldığında azalabilir.

5. Kronik Astım: Astım semptomlarının sürekli olarak devam ettiği ve zaman zaman alevlendiği bir türdür. Kronik astım, genellikle uzun süreli bir tedavi gerektirir ve semptomların kontrol altına alınması için düzenli ilaç kullanımı ve tetikleyici faktörlerden kaçınma önemlidir.
Astımın bu çeşitleri, hastalığın belirtilerini ve tedavi seçeneklerini anlamak için önemlidir. Her bir astım türü, farklı tetikleyicilere ve semptomlara sahip olabilir, bu nedenle hastalığın bireysel olarak yönetilmesi gerekebilir.

Astım Belirtileri Nelerdir?

Astım, solunum yollarının kronik inflamatuar bir hastalığıdır ve çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Belirtilerin şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye değişebilir ve aynı kişide zamanla farklılık gösterebilir. Astım belirtileri genellikle solunum yollarının daralması, iltihaplanması ve mukus üretiminin artması sonucu ortaya çıkar. Nefes darlığı, astımın en yaygın ve belirgin belirtisidir. Bu durum, solunum yollarının daralması ve hava akışının kısıtlanması sonucu oluşur. Nefes darlığı, egzersiz sırasında, geceleri veya alerjenlere maruz kalındığında daha belirgin hale gelebilir. Hırıltılı solunum, soluk verirken duyulan ıslık benzeri bir sestir. Bu ses, daralmış hava yollarından geçen havanın yarattığı titreşimlerden kaynaklanır. Hırıltı, astım atakları sırasında sıkça görülür ve solunum yollarındaki daralmanın bir göstergesidir. Astımda öksürük, genellikle gece veya sabah erken saatlerde ortaya çıkar ve kuru, inatçı bir öksürüktür. Egzersiz veya soğuk hava gibi tetikleyiciler de öksürüğü artırabilir. Bu öksürük, hava yollarındaki inflamasyon ve mukus birikiminden kaynaklanır. Göğüs sıkışması, astımın karakteristik belirtilerinden biridir. Hastalar, göğüslerinde baskı veya sıkışma hissi yaşarlar. Bu durum, hava yollarının daralması ve solunumun zorlaşmasından kaynaklanır. Göğüs sıkışması, astım atağı sırasında daha da belirgin hale gelir. Astım hastaları, özellikle atak sırasında hızlı ve yüzeysel nefes alabilirler. Bu durum, solunum yollarındaki daralmanın ve hava akışındaki kısıtlamanın bir sonucudur. Hızlı ve yüzeysel nefes alma, vücudun yeterli oksijeni almasını zorlaştırır. Astım belirtileri, gece saatlerinde daha kötüleşebilir. Gece astımı olarak bilinen bu durum, hastaların uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir ve sık sık uyanmalarına neden olabilir. Gece belirtileri, hava yollarındaki inflamasyonun artması ve yatay pozisyonda solunumun zorlaşması sonucu ortaya çıkar. Astım hastaları, sık sık solunum yolu enfeksiyonları geçirebilirler. Bu enfeksiyonlar, astım belirtilerini kötüleştirir ve daha sık astım ataklarına yol açabilir. Özellikle soğuk algınlığı ve grip, astım semptomlarını tetikleyebilir.

Astım Tanısı Nasıl Konur?

Astım tanısı koymak için bir dizi adım ve testler gereklidir. Astım, solunum yollarının iltihaplanması sonucu oluşan kronik bir solunum problemidir. Bu durum, hava yollarının daralmasına ve solunum zorluğuna neden olabilir. Astım tanısı koymak için doktorlar hastanın semptomlarına, tıbbi geçmişine ve bazı test sonuçlarına bakarlar.

Solunum Fonksiyon Testleri: Bu testler, akciğerlerin ne kadar hava aldığını ve verdiğini ölçer. Spirometri adı verilen bir test genellikle astım tanısı koymak için kullanılır. Bu test sırasında hastanın maksimum nefes alma kapasitesi ölçülür.

Bronş Provokasyon Testi: Bu test sırasında hastaya belirli bir madde solutulur veya solunur ve ardından solunum fonksiyonları izlenir. Bu test, astım semptomlarını tetikleyen spesifik maddelere karşı hassasiyeti belirlemek için kullanılır.

Göğüs Röntgeni veya Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması: Bu görüntüleme testleri, akciğerlerde herhangi bir anormallik olup olmadığını belirlemek için kullanılır. Astım teşhisi konmuş hastalarda, bu testler genellikle diğer potansiyel nedenleri elemek için yapılır.

Kan Testleri: Eozinofil sayısı, immünoglobulin düzeyleri ve alerji testleri gibi kan testleri, astımın altta yatan nedenini belirlemek için yapılabilir.

Astım tanısı koymak için doktorlar ayrıca hastanın semptomlarına da dikkat ederler. Astım semptomları arasında nefes darlığı, hırıltılı solunum, öksürük ve göğüste sıkışma hissi bulunur. Bu semptomlar, özellikle belirli tetikleyici faktörlerle ilişkilendiriliyorsa (örneğin egzersiz yaparken veya belirli alerjenlere maruz kaldığında), astım tanısı üzerinde daha fazla güvenilirlik sağlar.

Astım Tedavisi Nasıl Yapılır?

Astımın tedavisi, semptomların kontrol altına alınması ve hastanın yaşam kalitesinin arttırılması üzerine odaklanır. Tedavi planı genellikle ilaçlar, nefes egzersizleri ve çevresel faktörlerin kontrolü gibi çeşitli yöntemleri içerir. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle iki ana kategoride incelenir: Hızlı etkili bronkodilatörler ve antiinflamatuar ilaçlar. Hızlı etkili bronkodilatörler, astım atakları sırasında hava yollarını genişleterek nefes almada kolaylık sağlar. Antiinflamatuar ilaçlar ise astımın temel sebebi olan hava yolu iltihabını azaltarak astım semptomlarının kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle inhaler veya nebulizatör yoluyla uygulanır. Inhalerler, ilacı doğrudan akciğerlere ulaştırarak etkin bir tedavi sağlarken, nebulizatörler ise ilacı buhar halinde vererek hastanın rahat bir şekilde nefes almasını sağlar.

Tedavinin bir diğer önemli bileşeni ise nefes egzersizleridir. Nefes egzersizleri, hastanın solunum tekniklerini geliştirerek nefes almayı kolaylaştırır ve astım semptomlarının kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Bu egzersizler genellikle bir solunum terapisti eşliğinde uygulanır ve hastanın günlük yaşamına entegre edilerek düzenli bir şekilde yapılması önerilir. Astım tedavisinde çevresel faktörlerin kontrolü de oldukça önemlidir. Astım semptomlarına neden olan alerjenlerden kaçınmak, sigara dumanı gibi hava kirliliği faktörlerinden uzak durmak ve düzenli egzersiz yapmak, astımın kontrol altına alınmasında büyük önem taşır.

Astım Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Astım hastaları, belirli tetikleyici faktörlerden kaçınarak ve belirli önlemleri alarak semptomları kontrol altında tutabilirler. Astım semptomlarına neden olan tetikleyici faktörlerden kaçınmak, hastaların semptomları kontrol altında tutmalarına yardımcı olabilir. Bu faktörler arasında sigara dumanı, hava kirliliği, polen, küf, hayvan tüyleri, toz akarları, soğuk hava, egzersiz, stres ve enfeksiyonlar bulunmaktadır. Astım hastaları bu faktörlerden mümkün olduğunca uzak durmalı ve bu faktörlerle temas etmeleri durumunda gerekli önlemleri almalıdır. Astım tedavisinde kullanılan ilaçların düzenli olarak kullanılması, semptomların kontrol altında tutulmasında önemli bir rol oynamaktadır. Astım hastaları, doktorları tarafından reçete edilen ilaçları düzenli olarak kullanmalı ve dozlarına eksiksiz olarak uymalıdır. Ayrıca, acil durumlarda kullanılması gereken acil durum ilaçlarının da her zaman yanlarında bulundurmaları önemlidir. Solunum egzersizleri, astım semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Astım hastaları, doktorları tarafından önerilen solunum egzersizlerini düzenli olarak yapmalı ve solunum tekniklerini öğrenerek günlük hayatlarına uygulamalıdır. Beslenme düzeni, astım semptomlarını etkileyebilir. Bazı besinlerin astım semptomlarını kötüleştirebileceği bilinmektedir.Bu nedenle, astım hastaları beslenmelerine dikkat etmeli ve astım semptomlarını tetikleyebilecek besinlerden kaçınmalıdır. Astım hastaları düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeli ve doktorları tarafından önerilen tetkik ve testleri düzenli olarak yaptırmalıdır.

Online Randevu Oluştur