Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur? Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu belirtileri nedir? İdrar yolu enfeksiyonu nasıl geçer? Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu için hangi bölüme gidilir? Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu cinsel ilişkiyi etkiler mi? Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu, erkeklere kıyasla daha sık görülen bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkıyor. Anatomik farklılıktan kaynaklanan bu yatkınlık, kadınların daha dikkatli olmasını gerektiriyor. İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE), üriner sistemin herhangi bir bölgesinde oluşan bir enfeksiyondur. Üriner sistem, böbrekleri, üreterleri, mesaneyi ve üretrayı içerir. Çoğu zaman, enfeksiyonlar alt üriner yolları (mesane ve üretra) etkiler. Kadınlar, erkeklere göre İYE riski daha yüksektir. Enfeksiyon sadece mesaneyi etkiliyorsa, ağrılı ve rahatsız edici olabilir. Ancak, İYE'nin böbreklere yayılması ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Diğer taraftan; su tüketiminin gereğinden az olması, genital temizliğe yeterince riayet etmemek, idrarı uzun süre bekletmek gibi nedenler de, kadınlardaki mesane enfeksiyonu (sistit) için önemli risk faktörlerinden bazıları.

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu genellikle cilt veya rektum kaynaklı bakterilerin üretraya ulaşarak idrar yolunu enfekte etmesiyle meydana gelen yaygın enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar idrar yolu sisteminin çeşitli bölgelerini etkileyebilir, ancak en sık rastlananı mesane enfeksiyonlarıdır, bilinen adıyla sistittir.

Piyelonefrit, bir diğer İYE türüdür. Mesane enfeksiyonlarından daha az yaygın olmasına rağmen daha ciddi bir seviyededir.

Özel Aktıp Hastanesi Üroloji branşı hekimlerinden Op. Dr. Bülent ÇELİK, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonuna ilişkin bilinmesi gerekenlere ışık tuttu.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE) Nedir?

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu nedir? Üretra (idrar borusu), mesane ve böbreklerin oluşturduğu sisteme idrar yolu adı verilir. Bu bölgenin enfekte olması ise idrar yolu enfeksiyonu adını alır.
‘Sistit’ diye de bilinen idrar yolu enfeksiyonu, boşaltım sistemiyle ilgili yaygın rahatsızlıklardan biri durumundadır.
İstatistikler; kadınlarda idrar yolu enfeksiyonuna rastlama oranının, erkeklere göre 4 kat daha fazla olduğunu bildirmektedir. Kadınların pek çoğu hayatında en az bir veya iki defa sistit tanısı almaktadır. Bu durum normal olmasına rağmen sık tekrarlaması hem hayat konforunu büyük ölçüde bozar, hem de ciddi bir sağlık problemi olduğuna işaret eder.

Kadınlarda Tekrarlayan İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?

Son 6 ay içerisinde 2 veya daha fazla kez meydana gelen yahut yılda en az 3 defa gerçekleşen idrar yolu enfeksiyonu, ‘tekrarlayan İYE’ olarak nitelendirilir.
Tekrarlayan enfeksiyonlar, uygulanan tedavinin yetersiz kalmasından veya kadının cinsel partneriyle ilgili bir problemden kaynaklanıyor olabilir. Örneğin; cinsel yolla bulaşan üretrit ve benzeri hastalıklar, erkekten kadına geçerek idrar yolu enfeksiyonu yapabilir.
Bu nedenle tekrar eden enfeksiyon varlığında kişinin partnerini de ayrı olarak değerlendirmeye ihtiyaç vardır.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu belirtileri nedir? Kısaca ifade etmemiz gerekirse, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonunun belirtileri şunlardır:
1. Sık idrara çıkmak, bununla birlikte az idrar yapmak,
2. İdrar yaparken yanma ve ağrı,
3. Sürekli idrara sıkışma hissi,
4. İdrar tutmada zorluk,
5. Alt karın veya  kasık ağrısı,
6. İdrarın akış hızında zayıflama,
7. İdrar renginde bulanıklık, kola renginde veya kırmızı pembe renkte olması,
8. İdrarın normalden daha kötü kokması,
9. Cinsel ilişki esnasında ağrı,
10. İdrar kaçırma,
11. Hematüri yani idrarda kan bulunması,
12. İdrarın bitmediği, mesanenin tam olarak boşalmadığı hissiyatı.

Eğer idrar yolu enfeksiyonuna böbrek rahatsızlıkları da eşlik ediyorsa, ayrıca şu belirtiler gözlemlenebilir:
1. Sırt bölgesinde, vücudun yan taraflarında ağrı,
2. Halsizlik, yorgunluk, uyku hâli,
3. Titreme ve üşüme,
4. Bel ağrısı,
5. Yüksek ateş,
6. Bulantı ve kusma.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur? Kadınlardaki idrar yolu enfeksiyonunun en büyük nedenlerinden biri, üretra (idrar kanalının) erkeklere göre daha kısa yapılı ve makata yakın olmasıdır. Bu yapısal farklılık, enfekte olmayı kolaylaştırır.
Gaita ile idrar çıkış yerinin birbirine yakın olması enfeksiyon riskini artıran önemli bir faktördür. Yaşlı kadınlarda ise mesanenin yeterince boşalamıyor olması enfeksiyon görülme ihtimâlini yükseltmektedir.
Öte yandan hamilelik, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonunun nedenleri olarak gösterebileceğimiz durumlardan bir diğeridir. Bilhassa gebeliğin 9. Ve 17. Haftaları arası idrar yolu enfeksiyonu görülme sıklığı daha yüksektir.
Bunun temel sebebi; hamilelik ile beraber, tüm vücut gibi idrar yolları ve böbreklerin de fizyolojik değişikliklere uğruyor olmasıdır. Rahme yerleşen fetüs idrar yoluna bası yaptıkça bu bölge giderek genişler. Ayrıca rahmin büyümesi de mesanenin yer değiştirmesine yol açar. Bu ise mesanenin tam olarak boşalmasını önleyebilir.
Böbreklerin kan akımı da gebelikte artış gösterir. Tum bunlar, hamile kadınları idrar yolu enfeksiyonuna eğilimli hâle getirir.
Hamilelik sırasında yaşanan idrar yolu enfeksiyonlarının; düşük yapmaya, erken doğuma veya düşük doğum ağırlığına sebebiyet vermesi muhtemeldir.
Menopoz da yine, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonunun nedenleri içerisinde yer alır. Çünkü menopoz döneminden sonra östrojen seviyesi hızla düşmeye başlar. Bu ise hem genital bölgenin bariyerlerine yani koruyucu mekanizmalarına zarar verir, hem vajinada kuruluk oluşturur.
Normalde östrojen hormonu vajina içi pH değerinin düşük kalmasını sağlar. Fakat östrojen oranı azaldığında vajinanın bu koruyucu mekanizması gücünü kaybeder. Bunun üzerine vajinal flora bakterileri (laktobasiller) de azalmaya başlar. Ondan dolayı, menopoza giren kadınlar idrar yolu enfeksiyonuna daha yatkındır.

• Hemen Öğrenin: Emzirme Döneminde Antibiyotik Kullanımı ile İlgili Her Şey!

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedenleri Nelerdir?

İdrar yolunun kısa olması, vajen ile makatın birbirine yakınlığı nedeniyle mikrop bulaşma olasılığı, hamilelik faktörlerine ek olarak, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu sebepleri şunlardır:
1. Mesane ve üretra sorunları,
2. Bağışıklık sisteminin zayıf olması,
3. İlk cinsel ilişki,
4. Epilasyon, vajina temizliği gibi uygulamalar sırasında bölgenin pH dengesine zarar verecek hatalı işlemler yapmak,
5. Böbreklerin veya idrar yolunun doğuştan (konjenital) anomalileri,
6. Yetersiz sıvı alımı,
7. Sonda takılması veya kişinin bezlenen, ancak öz bakımı düşük bir hasta olması,
8. Genetik hastalıklar,
9. İdrar tutmak,
10. Diyabet,
11. Mesane sarkması (Sistosel),
12. İdrar kaçırma, 
13. Bazı kan grupları antijenleri, 
14. Annede idrar yolu enfeksiyonları öyküsü,
15. Böbrek taşları,
16. Vajina ameliyatları,
17. Vitamin eksikliği,
18. Yoğun cinsel ilişki yaşıyor olmak, yeni bir cinsel partner edinmek veya sık cinsel partner değiştirmek,
19. Çocuklukta geçirilmiş idrar yolu enfeksiyonları,
20. Diafram, spermisit (sperm öldürücü) ajanlar ve benzeri doğum kontrol yöntemleri,
21. Yaz aylarında su sporlarının yapılması; seyahatlerin veya havuz, deniz kullanımının sıklaşması, artması, hava sıcaklığına bağlı olarak sıvı kaybı artarken buna mukabil idrar miktarının azalması,
22. Kayganlaştırıcı, vajinal krem gibi ürünler.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?

Bunun için üroloji uzmanı önce hasta öyküsünü dinler, ultrason ile veya vajinal yoldan muayene gerçekleştirir. Daha sonra kan ve idrar tahlilleri, kültür ve gerekiyorsa farklı tetkikler talep edilir.
Tanı aşamasında uygulanan bazı testleri ise şöyle sıralayabiliriz:
• Sistografi,
• Ürodinami,
• Sistoskopi.
Bu invaziv tanısal testler genellikle ilk etapta değil, kültür ve ultrasonografi gibi genel tetkiklerden sonra önerilir.
Bunların yanı sıra; Bilgisayarlı tomografi, işeme testi (üroflowmetri) gibi yöntemlerden de faydalanılabilir.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu nasıl geçer? Hastalığa yol açan etkenin ne olduğuna göre, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu tedavisi için şu yöntemlerden biri tercih edilir:
1. Enfeksiyona yol açan bakterinin ortadan kaldırılması amacıyla antibiyotiklerden yardım alınır. Bakteriyel sistit için genelde; levofloksasin, siprofloksasin, sefalosporinler, amoksisilin, trimetoprim-sülfametoksazol, nitrofurantoin içeren ilaçlar kullanılır.
2. Bazı hastalarda ağız yoluyla alınan ilaçlara ek olarak, doğrudan mesaneye yerleştirilen ilaçlardan da yararlanılabilir.
3. Ağrıları hafifletmek için ibuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesici antienflamatuar ilaç türlerinden faydalanılır.
4. Menopoz sonrası ortaya çıkan idrar yolu enfeksiyonlarında vaginal östrojen tedavilerine başvurulur. Vajinal kuruluk ve atrofi gibi durumlarda östrojenli vajinal preparatlardan yardım alınır. Aynı zamanda vajinal pH seviyesinin düşürülmesi için probiyotik kullanımı da gerekli görülebilir.
5. Pelvik ağrıyı azaltmak gayesiyle sinir stimülasyonu tercih edilebilir. Hafif elektrik şoklarının kullanıldığı bu uygulama, idrar sıklığını azaltma noktasında da etkilidir.
6. Mesaneyi ameliyat, su veya gaz ile germek gibi uygulamalar, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonunun tedavisi yapılırken gündeme gelebilen diğer yöntemler arasındadır.
7. Tekrarlayıcı nitelikteki idrar yolu enfeksiyonlarında ise antibiyoterapi uygulamaları devreye girer.
8. Ağır enfeksiyon tablosunda kişinin hastaneye yatırılarak damardan antibiyotik ve sıvı tedavisine başlanması gerekir.
Bu noktada çoğunlukla iki tip antibiyoterapi modeliyle karşılaşırız:
Birincisi, devamlı düşük doz profilaksi kullanımıdır. Öteki de, cinsel ilişki öncesinde tek doz koruyucu antibiyotik kullanımı (postkoital profilaksi) yaklaşımıdır.

Kadınlarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Önlenir?

Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu nasıl geçer? Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu cinsel ilişkiyi etkiler mi? İdrar yollarında enfeksiyon oluşma riskine karşı erkeklere nazaran daha büyük risk altında olan kadınların, bu durumu engellemek için uygulayabileceği bazı önemli tavsiyeler şunlardır:
1. Her zaman, -özellikle adetliyken- genital bölgeyi temiz ve kuru tutmaya özen gösterin. Kullandığınız pedleri -kirlendiğinde hemen, kirlenmese bile birkaç saat arayla- değiştirin. Ayrıca havuz veya deniz sonrası ıslak mayo ile kalmayın.
2. Taharetlenirken önden arkaya doğru temizlik yapın ki makat bölgesindeki mikroplar vajinaya bulaşmasın.
3. İdrar ihtiyacı hissettiğinizde vakit kaybetmeden tuvalete gidin, idrarınızı uzun süre tutmayın. Yoksa mesanede kalan idrarda bakteriler üreyerek enfeksiyon sonucunu doğurabilir.
4. Kabız olmamak için diyet lifi ağırlıklı beslenin. Çünkü kalın bağırsağın son bölümü ile üretra birbirine komşudur. O nedenle kabızlık durumunda mesanenin boşalması gecikerek enfeksiyon kapmaya zemin hazırlar.
5. Cinsel birleşme öncesi genital bölgenizi temizleyin. İlişkinin ardından mutlaka idrar yapın. (Buna ‘Postkoital işeme’ denir ve enfeksiyon geliim riskinin engellenmesi açısından önem taşır.)
6. Pamuklu iç çamaşırları tercih edin. Dar, sıkı kıyafetler giymeyin.
7. Vajinal hijyen sağlamak için; parfümlü tuvalet kâğıtları, duş jeli, sabun, köpük banyosu gibi o bölgeyi tahriş ederek pH dengesini bozabilecek şeylerden uzak durun. Kesinlikle vajinal duş yapmayın. Tüm bunlar, vajina florasında bulunan koruyucu bakterileri yok eder ve böylelikle patojen bakterilere uygun bir ortam meydana getirir.
8. Oturarak banyo yapmayın. Altta biriken ve genital bölgeyle temas eden su, idrar yolunun bakteriler yüzünden enfekte olmasına yol açabilir. Daima ayakta duş alın, muhakkak oturmanız gerekiyorsa delikli tabure kullanın.
9. Doğum kontrolü için diafram ya da sperm öldürücü ürünler kullanmayın.
10. Bol miktarda (günlük en az 2 litre) su içmeyi alışkanlık edinin. Zira bu, idrar yollarının bakterilerden arındırılması için son derece mühimdir.
11. Kasıklarınızda ağrı hissediyorsanız o bölgeye sıcak kompres uygulayın.
12. Kahve, gazlı ve asitli içecek, greyfurt ve portakal gibi asidiközellikli gıda tüketimini sınırlandırın. Bunlar mesaneyi uyararak acele ve sık idrara çıkma hissi oluşmasına, ayrıca mesanede tahrişe yol açabilir.
13. Genital mantar hastalığınız varsa en kısa sürede tedavi ettirin.
14. Sistit belirtileri yaşıyorsanız bu dönemde cinsel birliktelikten kaçının.
Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur? Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonunun belirtileri nelerdir? Akut ve kronik olmasına göre kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu tedavisi nasıl yapılır?
İçeriğimizde bu sorulara anahatlarıyla cevap verdik. Daha detaylı bilgi almak; doğru teşhis, etkili tedavi, birebir yoğun ilgi ve %100 hasta memnuniyeti avantajlarından yararlanıp sağlığınıza kavuşmak istiyorsanız, branş hekimlerimizden birini ziyaret edebilirsiniz. Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu için hangi bölüme gidilir? İdrar yolu enfeksiyonu belirtilerine sahaipseniz Bartın Üroloji doktorları listesini inceleyerek dilediğiniz tarih için telefonla veya online olarak randevu oluşturabilirsiniz.
Bu arada; kadınların tıpkı idrar yolu enfeksiyonu gibi sıklıkla muzdarip olduğu bazı jinekolojik rahatsızlıklarla ilgili kapsamlı içeriklerimize, aşağıdaki bağlantılardan ulaşmanız mümkündür:
1. Adet Bittikten Sonra Kasık Ağrısı Neden Olur?
2. Rahim Büyümesi Nedir?
3. Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?

Online Randevu Oluştur